Yeni Ticaret Kanunu’nda Vadeler

 6102 no’lu Türk Ticaret Kanunu, 6635 no’lu kanunla yapılan değişikliklerle birlikte 1 Temmuz 2012 itibariyle yürürlüğe girdi. 6102 ve 6103 sayılı kanunlardaki daha önce eleştirilen birçok madde yeniden düzenlendi. Ama hala bazı kafa karıştırıcı noktalar yok değil. Bunların da yıl sonuna kadar yayınlanacak ikincil mevzuatla bir nebze olsun açıklığa kavuşmasını bekliyoruz.

Bu yazımızda Yeni TTK’nın 1530. maddesi 5. fıkrasında, sözleşmelerde vadeyi düzenleyen kısmını ele alacağız. Aşağıda ilgili fıkranın tam metni mevcut:

“Sözleşmede öngörülen ödeme süresi, faturanın veya eş değer ödeme talebinin veya mal veya hizmetin alındığı veya mal veya hizmetin gözden geçirme ve kabul usulünün tamamlandığı tarihten itibaren en fazla altmış gün olabilir. Şu kadar ki, alacaklı aleyhine ağır bir haksız durum yaratmamak koşuluyla ve açıkça anlaşmak suretiyle taraflar daha uzun bir süre öngörebilirler. Ancak alacaklının küçük yahut orta ölçekli işletme (KOBİ) veya tarımsal ya da hayvansal üretici olduğu veya borçlunun büyük ölçekli işletme sıfatını taşıdığı hâllerde, ödeme süresi, altmış günü aşamaz.”

Beşinci fıkradan anlaşılan, küçük yahut orta ölçekli işletme (KOBİ) tedarikçileri (alacaklı) ile ya da satın alanın (borçlu) büyük ölçekli işletme olduğu durumlarda yapılan sözleşmelerde vadenin 60 günden fazla olamayacağıdır. Bunun yanında alacaklının tarımsal ya da hayvansal üretici olduğu durumlarda da sözleşme vadesi 60 günü aşamıyor.

Burada hemen satır arasında KOBİ’nin tanımını da belirtmiş olalım:

“250 Kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 25.000.000-TL’yi (Yirmibeş Milyon Türk Lirası’nı) aşmayan ve KOBİ Tanımı Yönetmeliğinde mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimdir.”

Buraya kadar herşey güzel, ilk bakışta kanunun KOBİ’leri korumaya yönelik olduğunu anlıyoruz. Ama 1530. madde, 5. fıkra metnini biraz irdelediğimizde alacaklı ile borçlunun tanımlandığı şartların arasında “ve” bağlacı yerine “veya” bağlacı kullanılınca, alacaklının KOBİ olduğu ya da borçlunun büyük işletme olduğu durumlarda karşı taraf ne olursa olsun, vade 60 günü aşamaz diye anlıyoruz. Konuyu dört duruma ayırıp aşağıdaki tabloda özetlemeye çalıştık.

Durum AlacaklıBorçlu 60 gün ve üzeri?

1 Kobi Büyük İşletme Hayır

2 Kobi Kobi Hayır

3 BİşletmeBİşletme Hayır

4 BİşletmeKobi Evet

 

Tabloda üçüncü durumda, yani hem alıcının hem de satıcının büyük işletme olduğu durumlarda vade için 60 gün sınırının getirilmesi maddeyi getiriliş amacının dışına taşımış.

Farklı bir bakış açısıyla ise 60 günlük vade koşulu, KOBİ’lerin bir miktar da pazar kaybetmesi anlamına gelebilir. Nakit akışı 60 güne müsade etmeyen büyük işletmeler, bu sınıra takılmamak için KOBİ tedarikçisini değiştirip, yerine büyük işletme tedarikçi ile anlaşma yoluna gidebilir. Bu da KOBİ’leri korumak amacının tam tersi istikamette bir etki yapacaktır.

Ama şu da bir gerçek ki vadelerin kısalması tüketicilerin de işine gelecek. Eskiden fiyatlara yansıyan uzun vadeler kısaldığı için tedarikçi firmaların verdiği fiyatlar da kısalan vadeler kadar düşebilecektir. Tabi bu ilk etapta alacakları ve borçlarında vade uyumsuzluğu olan firmalar açısından bir işletme sermayesi ihtiyacı doğuracaktır. Bu da finansal kuruluşlardan talep edilen kısa vadeli kredi hacminde bir seferlik bir artış meydana getirecektir.

Kanun böyle... Bu madde firmalar arasındaki iş ilişkilerini nasıl etkileyecek önümüzdeki dönemde göreceğiz.

Sağlıcakla kalın.

(Kaynak: Yenigün Gazetesi | 17.07.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.