GSS Uygulamasında Gelir Tespiti / Metin Taş,Sezgin Özcan

 2 Ekim tarihli AKŞAM'da üniversiteye giremediği için zorunlu genel sağlık sigortalısı olan 18 yaşını doldurmuş gençler için gelir testinin önemli olduğunu vurgulamış, özellikle aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarının asgari ücretin iki katından az olanların mutlak surette gelir testi yaptırmalarını önermiştik.
Zira SGK bu gençler adına asgari ücret üzerinden aylık 113 lira borç yazmaya başlıyor. Bir ay içinde gelir testi yaptırılmazsa aylık gelir iki asgari ücret kabul edilip borç geriye doğru 226 liraya çıkarılıyor.  
Gelir tespiti için başvuru ve gelir tespitinin ne şekilde yapılacağına ilişkin usul ve esaslar 28 Aralık 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın 2012/07 sayılı Genelgesi'nde yer alıyor.
BAŞVURU
Gelir testine tabi tutulacak kişilerin gelir testini yaptırmak üzere vakfa bizzat yazılı başvuruda bulunmaları gerekiyor. Ancak, kişiye kanun” temsilci atanması durumunda, bu kişi adına başvuru işlemi kanun” temsilcisi, özürlülük ve yaşlılık gibi nedenlerle bizzat başvuruda bulunamayacak olanların ise vekili tarafından yapılabilecek.
Aynı aileden birden fazla kişinin gelir testine tabi tutulacak kişi olması halinde aynı form ile başvuru yapılabiliyor. Aynı aile üyelerinden biri veya birkaçı başvuruda bulunsa bile başvuru formunda hanede yaşayan tüm fertlere ait bilgilerin yer alması gerekiyor.
Gelir tespiti yapılması için başvuracak kişiler, gelir tespitine esas teşkil edecek göstergeleri içeren başvuru formu ile müracaat edecekler. Başvuru işleminin kanun” temsilciler tarafından yapılması halinde mahkemeden alınmış karar örneği, vekil tarafından başvuru yapılması halinde vekaletname örneği başvuru formuna eklenecek.
Başvuru, kişinin Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgahının bulunduğu il veya ilçe sınırları içindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına yapılacak.
GELİRLER
Gelir tespitinde, aile bireylerinin harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit ediliyor.

Bu bağlamda ailelerin gelir tespitinde;
l Tespit veya beyan edilen aylık net maaş, ücret, nafaka, yevmiye vb gelirlerin yıllık tutarının aylık ortalaması,
l Ailenin ikamet ettiği aile bireylerine ait konutu ile mülkiyeti başkasına ait olmakla birlikte kira ödenmeyen konutun rayiç bedelinin 240'ta biri,
l Ailenin ikamet ettiği konut dışındaki konutlar ile işyerleri için rayiç bedelin 240'ta biri ve kira getirisinin toplamı, kira geliri elde edilmiyorsa rayiç bedelin 120'de biri,
l Arazi, tarla ve benzerleri için rayiç bedelin 240'ta biri ve aylık zirai/ticari/kira vb. getirisinin toplamı,
l Ailenin binek aracı için aracın kasko/rayiç bedelinin 120'de biri, ticari/zirai amaçlı aracı için kasko/rayiç bedelin 120'de biri ve aylık zirai/ticari/kira vb. getirisinin toplamı, 
l Büyük ve küçükbaş hayvanlar için yıllık getiri miktarının aylık tutarı,
l Banka mevduatları için aylık faiz getirinin iki katı tutarı,
l 2022, evde bakım, ŞNT, burs vb. sürekli olarak alınan düzenli nakd” sosyal yardımların aylık ortalaması,
ve diğer gelirleri dikkate alınıyor.

HARCAMALAR
Ailenin harcamaları tespit edilirken gıda, giyim, kira, ısınma, eğitim, sağlık, ulaşım, eğlence, sigara ve benzerlerine yapılan yıllık ödemelerin aylık ortalaması dikkate alınıyor.
Harcamaların gelir tutarından fazla olması durumunda harcama ve gelir arasındaki fark gelire ekleniyor. Gelir tutarının harcama tutarının üzerinde olması halinde harcama tutarı gelire eklenmiyor.
Gelir tespiti sonucu elde edilen ailenin ortalama aylık geliri, gelir tespitine esas alınan aile bireyleri sayısına bölünerek aile içindeki kişi başına düşen gelir tespit ediliyor.

***
6111 sayılı kanundan yararlanmak üzere başvuruda bulunmasına karşın ödemelerini aksatanlara yönelik olarak haziran ayında yasal düzenleme yapılmıştı. Yasa uyarınca, ödemelerini aksatanların 31 Ekim 2012 tarihine kadar eksik ödemelerini tamamlamaları halinde yasadan yararlanmaları mümkün olabilecek.
Vergi borçları için herhangi bir başvuruya gerek kalmaksızın 31 Ekim'e kadar eksik ödemelerin tamamlanması yeterli. Ancak SGK borçları için ayrıca başvuru gerekiyordu. 'Gerekiyordu' diyoruz, zira başvuru süresi 1 Ekim'de doldu. Ne var ki, birçok borçlu başvuru şartını bilmediğinden süreyi kaçırmış oldu.
Konuyu Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı Fatih Acar ile değerlendirme olanağı bulduk. Acar, sistemsel zorunluluk gereği bu yola gidildiğini, başvuruya ilişkin bilgilendirmenin 2012/23 sayılı Genelgeyle yapıldığını açıkladıktan sonra; 'uygun sistemsel koşulların sağlanabilmesi halinde süre konusu gözden geçirilebilir' diyerek soruna pozitif bir yaklaşım gösterdi.
Umarız, Başkan'ın bu olumlu tavrı başvuruyu kaçıranlara yeni bir olanak sağlanmasıyla sonuçlanır.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 04.10.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.