İş Teftiş Kurulu Yönetmeliğine Bakış / Vedat İlki

 Üç gün boyunca siz okurlarıma Teftiş ve Rehberlik Başkanlıklarını,Denetmenlerin yönetmenliklerini inceleyeceğiz.

Özel Sektördeki İnsan Kaynakları çalışanları için  özetlenerek sunulmuştur.Bu yönetmelik bilgileri ışığında eksikliklerini tamamlayarak gözden geçirmeleri gerekir.

Bu konuda ÇSGB,SGK Yönetmelik,Tebliğ,Genelge ve Genel Yazılarını dikkatlice incelemeleri gerekiyor.

2013 yılı Denetim açısından sıkı geçecektir.

Özellikle İş Sağlığı ve Güvenliği,Sendikalar ve Toplu Sözleşme Kanunları ,diğer düzenlemeler 2013 yılında uygulamaya ağırlıklı olarak başlayacaktır.

İŞ TEFTİŞ KURULU YÖNETMELİĞİNE BAKIŞ

31/10/2012 Tarihli RG yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yönetmeliğin amacı; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulunun teşkilat, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.

Kurulun merkezi Ankara’dadır. 

Çalışma Grupları:

• Ø  İşin Yürütümü Teftişi Çalışma Grubu: Bireysel ve toplu iş ilişkileri teftişi, işgücü piyasası ve işsizlik sigortası teftişi, il müdürlüklerinde işçi şikayetleri incelemesi işlemlerinin teftişi, program dışı teftişler ve benzeri işler.
• Ø  İş Sağlığı ve Güvenliği Teftişi Çalışma Grubu: Maden işyerleri teftişi, yapı işyerleri teftişi, büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerleri teftişi, kimya sanayi işyerleri teftişi, meslek hastalıkları, iş kazaları, program dışı teftişler, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda belirtilen yetkilendirme ve belgelendirme işlemlerinin teftişi, eğitim kurumlarının denetim ve kontrolü işlemlerinin teftişi, ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin denetim ve kontrolü işlemlerinin teftişi ve benzeri işler.
• Ø  İdari Teftiş Çalışma Grubu: İdari inceleme, teftiş, soruşturma, ön inceleme ve benzeri işler.
• Ø  İdari ve Mali İşler Çalışma Grubu: Hizmet içi eğitim, müfettiş yardımcısı alımı, bütçe, halkla ilişkiler, yayın, tanıtım, otomasyon sistemi ve benzeri işler.
• Ø  Hukuk İşleri Çalışma Grubu: Mevzuat hazırlama, görüş oluşturma, teftiş raporlarının değerlendirilmesi ve benzeri işler.

İş Teftiş Kurulunun Görevleri:

• Ø  Çalışma hayatı ile ilgili mevzuat çerçevesinde programlı veya program dışı teftiş, inceleme ve soruşturma yapmak.
• Ø  4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu uyarınca işyerlerinde inceleme yapmak, iş ve işlemleri teftiş etmek.
• Ø  Kayıt dışı istihdamla mücadele etmek, bu amaçla sektörel analizlere dayalı denetimleri yürütmek ve bu konularda alınması gerekli tedbirleri önermek.
• Ø  Kayıt dışılık ile ilgili tespit yapılması halinde ilgili kurumlara gereği için bildirimde bulunmak.
• Ø  Müfettişlerin iş teftişi ile ilgili faaliyet ve işlemleri hakkında teftiş, inceleme ve soruşturmaları yürütmek.
• Ø  Özel kanunlarla verilen teftiş, denetim, soruşturma ve diğer görevleri yürütmek.
• Ø  Çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını izlemek.
• Ø  Çalışma şartları, çalışma ortamı, çalışma ilişkileri, iş kazaları ve meslek hastalıkları, kayıt dışılık, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik ihlaller ve benzeri risk kriterlerine dayanarak işyerleri ve sektörler düzeyinde analizler yapmak; müfettiş sayısı ve Kurulun diğer kaynakları göz önünde bulundurularak denetlenecek sektörleri her yıl için belirlenecek esaslara göre sınıflandırmak suretiyle riskli sektörlerdeki işyerlerinin denetimine öncelik vermek.
• Ø  Çalışma hayatının denetimi ve raporlanmasına ilişkin ilke, yöntem, standart ve teknikleri geliştirmek, denetim rehberleri hazırlamak, denetimlerin etkinliğini ve verimliliğini artırıcı tedbirleri almak, bu konuda görüş ve önerilerde bulunmak.
• Ø  Sosyal değişimler, teknolojik gelişmeler ve uluslararası mevzuatta ortaya çıkan değişikliklerin çalışma hayatıyla ilgili mevzuata yansıtılması için görüş bildirmek.
• Ø  Denetim sonuçlarına göre işgücü piyasasını geliştirecek ve çalışanların hayat seviyelerini yükseltecek tavsiye ve tekliflerde bulunmak.
• Ø  Çalışma hayatı ile ilgili mevzuat çalışmaları yapmak, gerektiğinde, teftiş ve denetimler sonucunda, mevzuatın aksayan yönleri, uygulanabilirliği, ilgili kurum ve kuruluşlarca alınması gereken önlemleri belirleyen Genel Değerlendirme Raporu hazırlamak.
• Ø  Uluslararası sözleşmeler çerçevesinde işyerlerinde uygulamaları incelemek ve izlemek.

 

Müfettişlerin Görev ve Yetkileri:

• Ø  İş kanunları kapsamında olan veya kapsamda olduğu kanısına varılan işyerlerine, gündüz ve gecenin çalışılan herhangi bir saatinde işveren veya işveren vekillerine önceden haber vermeden girmek ve teftiş görevinin yerine getirilmesi işyerinin açılıp inceleme yapılmasını gerektiriyorsa, yasal bir sakınca olmamak koşuluyla, kapalı olan işyerlerini işveren veya vekiline açtırıp gerekli gördüğü incelemeyi yapmak,
• Ø  İşyerinde çalışma mevzuatı gereği bulundurulması gereken kayıt ve belgelerin işyerinde bulundurulup bulundurulmadığını tespit etmek,
• Ø   Gerekli gördükleri kimseleri bulundukları veya uygun gördükleri yerde dinlemek, bilgi ve ifadelerine başvurmak üzere çağırmak,
• Ø   Görevleri ile ilgili gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kuruluşlara ait her türlü kayıt ve belgeleri incelemek, ilgililerden bilgi istemek ve toplamak, mevzuat gereği tutulması zorunlu bulunan her türlü kayıt ve belgeleri işyerinde veya teftişe elverişli gördüğü bir yerde teftiş etmek ve incelemek üzere istemek, bunların suretlerini almak, konusu suç ve/veya kabahat oluşturan belge ve kayıtları idari ve kazai mercilerde kesin hüküm oluşuncaya kadar tanzim edilecek bir tutanakla alıkoymak,
• Ø  Çalışma koşullarıyla üretim ve yapım yöntemlerini incelemek, kullanılan makina, araç, gereç, aygıt, tesis vb. ile yapımda kullanılan veya işlenen hammadde ve bunların işlenmiş olanlarını görmek, iş sağlığı ve güvenliği bakımından zararlı, tehlikeli ve mevzuata uygun olup olmadıklarını incelemek ve araştırmak, gerektiğinde kullanılan veya işlenen hammaddelerle işyerindeki hava, duman, buhar, toz ve benzerlerinden örnekler alıp tahlil ve muayene etmek veya ettirmek, bu örnekleri işveren veya işveren vekili, bulunmadıklarında işyerinde çalışanlardan birinin önünde ve durumu bir tutanakla belgelemek ve bir kaba konup mühürlenmek suretiyle almak, gerektiğinde fotoğraf, video gibi kayıtlar yapmak,
• Ø  Görevli oldukları mahallerde, programlarında bulunmayan, fakat iş sağlığı ve güvenliği yönünden hayati bir tehlike tespit ettiği işyerlerinde, Başkanlığa veya bağlı olduğu grup başkanlığına bilgi vererek teftiş yapmak,
• Ø   İşyerlerinde işçilerin yaş, cinsiyet ve sağlık durumlarına ilişkin mevzuata aykırılıklar tespit edilmesi halinde, ilgili mülki amire gönderilecek bir yazı ile bu işçilerin çalışmaktan alıkonulmasını talep etmek,
• Ø  Kayıt dışı istihdamla mücadele etmek amacıyla sektörel analizlere dayalı olarak belirlenen denetimleri yürütmek ve bu konularda alınması gerekli tedbirleri önermek,

ile görevli ve yetkilidir.

 

Müfettişler İçin Etik Kurallar:

a) Görev ve sıfatlarının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunamazlar.

b) Görevin başarıyla yerine getirilmesi, adil ve nesnel bir sonucun ortaya çıkması amacıyla dürüstlük, bağımsızlık, tarafsızlık, güvenilirlik ve yeterlik ilkelerini gözeten bir yaklaşım içinde olmak zorundadırlar.

c) Görevleri sırasında ve çalışmaları esnasında giyimleri, davranışları ve hareketleri ile saygı ve itibar telkin etmek zorundadırlar.

ç) Teftişe gidecekleri yerleri, yapacakları işleri ve görevleri dolayısıyla edindikleri gizli bilgi ve belgeleri açıklayamazlar.

d) Görevlerini ifa ederken, mevzuatla saptanan kuralların yerindeliğini, işçi, işveren ve meslek kuruluşlarının ilgilileriyle tartışamazlar.

e) Başladıkları teftişleri olanaklar ölçüsünde ara vermeden, kendileri yapmak zorundadırlar. Emir almadıkça işlerini bırakamaz, başka bir müfettişe devredemezler.

f) Eşlerine, üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve sıhrî hısımlarına ait veya bunların yönetimleri altındaki ya da kendilerinin veya bunların ortağı bulundukları işyerlerinde teftiş yapamazlar.

g) Görevleri sebebiyle, işyerlerinin yapım ve üretim koşulları, işverenin ve işyerinin meslek sırları ve teknikleri ile ekonomik ve ticari durumları, işyerlerinden alınan hammadde, gereç ve benzeri örneklerin tahlil, muayene ve inceleme sonuçları hakkında gördükleri ve öğrendiklerini resmi işlerin yürütülüp sonuçlandırılması yönünden zorunluluk bulunmadıkça açıklayamazlar.

ğ) Görevin başka türlü yapılmasının mümkün olmadığı haller dışında, şikâyetçilerin ve/veya ihbarda bulunan kişilerin ve kendilerine bilgi ve ifade veren kişilerin kimliklerini ifşa edemezler.

h) Görevlerini yaparken işin normal gidişini ve işyerinin işlemesini, inceledikleri konunun niteliğine göre mümkün olduğu kadar aksatmamak, durdurmamak ve güçleştirmemekle yükümlüdürler.

 

Teftişe Tabi Olanların Sorumlulukları:

• Ø  Teftiş, denetleme ve incelemeler sırasında işverenler, işçiler ve bu işle ilgili görülen diğer kişiler izleme, denetleme ve teftişle görevli müfettişler tarafından çağrıldıkları zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip göstermek ve vermek, müfettişlerin görevlerini yapmaları için kendilerine her çeşit kolaylığı göstermek, bu yoldaki emir ve isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmek ile yükümlüdürler.

 

Teftiş İle İlgili Faaliyetler:

• Ø  Müfettişlerin iş teftişi ile ilgili faaliyet ve işlemleriyle ilgili teftiş, inceleme ve soruşturmaları iş teftişi kapsamında yürütülür.
• Ø  4447 sayılı Kanun ile 4904 sayılı Kanun uyarınca gerçekleştirilecek inceleme ve teftişler ile il müdürlüklerinde 4857 sayılı Kanunun 91 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yapılan işçi şikâyetleri incelemesi işlemlerinin teftişi, iş teftişi faaliyetleri kapsamında planlanır ve yürütülür.
• Ø  İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca yürütülen yetkilendirme ve belgelendirme işlemlerinin teftişi ile eğitim kurumlarının ve ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin kontrol ve denetimleri işlemlerinin teftişi, iş teftiş faaliyetleri kapsamında planlanır ve yürütülür.

Programlı Teftiş

Çalışma hayatındaki sorunların değerlendirilmesi ve önceliklendirilmesi sonucu işyerlerinde gerçekleştirilen teftişlerdir.

İnceleme

İnceleme, programlı teftiş dışında çalışma mevzuatı ile ilgili talep üzerine veya Kurula intikal ettirilen evraklardan teftiş hizmetiyle bağdaşır nitelikte olanların teftiş programına alınması sonucu işyerlerinde gerçekleştirilen teftişlerdir.

 

Soruşturma:

Hüviyeti belli kimseler tarafından kişi veya olayın belirtildiği, soyut ve genel nitelikte olmayan, açık adresli, imzalı ve suç teşkil edecek nitelikte iddiaları içeren, ancak iddiaların, sıhhati şüpheye mahal vermeyecek belgelerle ortaya konulmuş olması halinde ad, soyad ve imza ile iş veya ikametgâh adresinin doğruluğu şartı aranmayan ihbar veya şikâyet dilekçelerinde belirtilen konularda, Bakan tarafından doğrudan emir verilmesi halinde,soruşturma yapmak ve rapora bağlamakla  müfettişler yükümlüdürler.

2013 yılı İş Teftiş Kurulu Başkanlığında en az 1000 Adet Müfettiş ve Yardımcısı ile  Çalışma Hayatını İlgilendiren İş Kanunlarının yeterince uygulanıp uygulanmadığının denetlemesi,İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununca belirlenen kurallara uyulup uyulmadığı konusunda önce işverenlere rehberlik ve eğitim hizmetleri verilecektir.

Bulunan noksanlıkları işverenlerin düzeltmesi istenecektir.

Yerine getirilmemesi durumunda İPC veya işyerinin durdurulmasına kadar karar verilecektir.

Bu konuda özellikle özel sektör işyerlerinin İnsan Kaynakları bölümleri yeterli eğitimleri almalıdır.

Yönetmeliklere hakim olmalıdır,eksiklikler giderilmelidir.

Çalışma hayatında en az İş Kazası,Meslek hastalığı önlenebilir tedbirler alarak çalışma barışı tesis edilmelidir.

 

Bunun için sıklıkla bütün bu değişiklikleri takip ederek teftişlere hazırlanılmalı ,firmalar kendi bünyelerinde sanki müfettiş tarafından teftiş edilebilecek gibi hazırlıklar yaparak eksikliklerini gidermelidir.

 

Bu konuda iş teftiş rehberine ulaşarak(Son düzenlemeler ışığında hazırlanır ve bakanlık paylaşırsa) ona göre önlemlerinizi alırsınız.

 

(Kaynak: Alitezel.com | 12.11.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.