Sosyal Güvenlikte Neler Değişti? (2) / Sadettin Orhan

 TBMM'de kabul edilen ve şu an Cumhurbaşkanımızın onayını bekleyen 6385 Sayılı Kanun, sosyal güvenlikte bazı yeni düzenlemeler içeriyor.

Kanunun içeriğine önceki yazımızda genel olarak değindik. Bugün, gelen soruları da dikkate alarak, bazı gazetecilere yeniden getirilen yıpranma hakkının detaylarına değineceğiz.

Yıpranma farkında hata var

Yıpranma kapsamında çalışan sigortalılar için ödenen emeklilik primi, normal sigortalılara göre yüzde 1 ila 3 arasında değişen oranda daha yüksektir.

Bu prim farkının tamamını işveren karşılar. Olması gereken de zaten budur. Fakat yeni düzenlemeyle 5510 Sayılı Kanun'a konulan geçici maddeye göre, geriye dönük yıpranma farkının işverence değil basın çalışanının kendisi tarafından ödenmesi benimsenmiş.

Yani bütün yıpranmalı çalışanların prim farkını işverenler öderken, geriye dönük dört yılın yıpranma farkını sigortalı kendisi ödeyecek. Bize göre bu düzenleme sosyal güvenliğin temel ilkeleriyle çeliştiği gibi, Anayasa'nın eşitlik ilkesine de aykırılık teşkil ediyor.

Kapsam daraltıldı

Şu an getirilen yıpranma hakkı, eski (1 Ekim 2008 öncesi) düzenlemenin aynısı değil. Yeni yıpranmadan sadece basın kartı sahibi gazeteciler yararlanabilecek. Oysa eski uygulamada 212 Sayılı Kanun kapsamındakiler ile matbaa ve basım işlerinde çalışanlar da yıpranma kapsamındaydı.

Sigortalılık süresi yerine gün geldi

Eski uygulamada çalışılan her yıl için 90 gün ilave sigortalılık süresi kazanılıyor ve bu süreler beş yılı aşmamak üzere yaştan düşülüyordu. Yeni düzenlemede çalışılan her yıl için 90 prim günü kazanılacak ve kazanılan prim günlerinin yarısı yaştan düşülecek. Yaştan indirilecek toplam süre üç yılı geçemeyecek.

Tebliğle netleşecek

1 Ekim 2008 öncesinden basın kartı olup da hem eski uygulamadan hem de yeni yıpranmadan yararlanma hakkı olanlar için hesaplamanın nasıl yapılacağı konusu henüz net değil. Örneğin eski uygulamaya göre üç yıl yıpranma süresi kazanmış olan kişi yeni yıpranmadan yararlanabilecek mi? Bu kişiler için yaştan indirilecek süre nasıl belirlenecek? Bu ve benzeri sorular, SGK'nın yayınlayacağı tebliğle netleşmiş olacak.

Prim borcuna af yok

Soru: Sadettin Bey, geçtiğimiz aylarda emeklilik için SGK'ya müracaat ettim fakat talebim reddedildi. Geçmiş yıllarda birkaç yıllık Bağ-Kur borcum varmış ve ödemeden emekli olamayacağım söylendi. Acaba bu sosyal güvenlik paketinde benim durumumdakiler için de bir af var mıdır? Remzi B.

Cevap: Değerli okurum, maalesef sizin durumunuzdaki borçlular için pakette düzenleme yok. Sadece bir kısım GSS borçları ile emeklilerin borçlarına ilişkin aflar söz konusu.

Malulen emekli olabilirsiniz

Soru: Sadettin Bey, ben 1984 doğumluyum. Şu an %85 oranında engelli raporum var. 2004 ve 2005 yılında 33 gün ödenmiş pirimim var. Raporum sigortalılıktan sonra, 2008 yılında verildi. Ben emeklilik için 1800 günü mü doldurmalıyım yoksa 3600 günü mü doldurmam gerekiyor? İsmail K.

Cevap: İsmail Bey, raporunuz %60'ın üzerinde ve malulen emeklilik için yeterli. Eğer maluliyet durumunuz işe başladıktan sonra ortaya çıkmışsa, 1800 günü doldurarak malulen emekli olabilirsiniz. Yok eğer maluliyetiniz işe başlamadan önce idiyse, 3600 gün ve 15 yılı doldurarak emekli olabilirsiniz.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 16.01.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.