Bağ-Kur Basamakları Kalktı Ama Mağdurluğu Sürüyor / Şevket Tezel

 01.10.2008 tarihine kadar Bağ-Kur sigortalıları basamaklara göre prim dediler, basamaklara göre emekli aylığı aldılar. 1987 yılında basamaklar 12’den 24’e çıkarıldı. 1997 ve 2003 yıllarında basamak satışları oldu. 1997 yılında basamak satın alanlar mağdur olmadılar. Zira 2000 yılı öncesinde uygulanan Bağ-Kur emekli aylık bağlama sisteminde sigortalılar yükseldikleri en yüksek basamaktan emekli ediliyorlardı. Dolayısıyla son basamağınız önemliydi ve satış sonrası son basamağın belirlenmiş olması yeterliydi.

2003 yılında basamak satın alanlar ise mağdur oldu. Zira 2000 yılı sonrasındaki bu dönemde aylık bağlama sistemi değiştiğinden ve en yüksek basamaktan değil de basamaklar ağırlıklı ortalaması uygulandığından 2003 yılında basamak satın alıp da sonra emekli olanlar hayal kırıklığına uğradılar. Yasa değişikliği konusunda yapacak bir şey yoktu zira aylık bağlama sistemi değişikliği ile ilgili düzenleme Anayasa Mahkemesinden de geçmişti. Ancak yasanın sigortalı aleyhine uygulanan bir yönü vardı ki o da 31.12.1999 tarihinde sigortalının bulunduğu basamağın tespitine ilişkindi. Her ne kadar sigortalının 2000 öncesi ve sonrası hizmetleri ayrı ayrı iki sisteme göre değerlendirilse de 2003 yılında basamak satın alanların 31.12.1999 tarihinde bulundukları basamaklar intibak ettirilerek güncelleştirilmedi. Bir başka deyişle basamak satın alma olayı sadece satın alınan tarihten sonraki süreci etkiledi. Ağırlıklı ortalama hesabı nedeniyle bu haksız uygulama Bağ-Kur’luların hayallerini ters yüz etti. Hala da bu konuda bir değişiklik yok ve 2003 yılında basamak satın alanlar için mahkeme dışında çıkar bir yol gözükmüyor.

Bu konuda dava açanlar kazanıyor, ancak bu da meramını yeterli ve hukuki yönden ifade edebilmesine bağlı bulunuyor.

01.10.2008’den itibaren basamak uygulaması kalktı evet ama emekli aylığı hesabını bilenler için olayın vahameti devam ediyor. Zira 01.10.2008 öncesi dönemin 4/b sigortalısının emekli aylığı hesabında etkisi büyük ve hem 01.01.2000 öncesi hem de 01.01.2000-01.10.2008 arası dönem için basamaklar önemini koruyor ve basamak satın alanlar için basamakların hakkaniyete uygun intibakı hala yargı eline muhtaç durumda bulunuyor.

Örneğin Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin;
“1479 Sayılı Yasaya eklenen Geçici 11. madde hükmü gereği, 4447 Sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 1.1.2000 tarihinden önce sigortalı olup da, bu yasa döneminde aylık bağlanacak sigortalıların, 1.1.2000 tarihi öncesine ilişkin A aylığı hesabında; basamak satın alma suretiyle yapılan intibak tarihinden, 1479 Sayılı Kanunun 4447 Sayılı Kanun ile değişik 52. maddesiyle belirlenen basamak yükseltme esaslarına göre, geriye doğru gidilmek suretiyle 1.1.2000 tarihi itibarıyla bulunulan gelir basamağı belirlenmeli belirlenen bu gelir basamağının, 1.7.2003 tarihli gelir tablosundaki gelir tutarı karşılığı ve sair aylık hesap doneleri dikkate alınarak A aylığı belirlenmelidir.”

“Basamak satın alma işlemi gerçekleştiği için, basamak intibak işlemini geçmiş döneme yansıtmayıp, münhasıran basamak satın alma işleminin gerçekleştiği tarih sonrası dönem kısmi aylığının hesabında satın alınan basamak değerlerini gözetir işlem yaparak, yasal düzenlemenin gereklerine uygun intibak işleminden kaçınıp kaçınmadığı yönleri açıklığa kavuşturulmamıştır.”

“Basamak yükseltme hakkından yararlanarak prim borcunu ödeyip üç yıllık süreyi de geçirdikten sonra aylık başvurusunda bulunan davacının, 1479 sayılı Kanun'un geçici 11. maddesi uyarınca yaşlılık aylığının 01.01.2000 öncesi ve sonrası döneme ilişkin satın alınan basamakların geçmişe yönelik olarak da intibak işlemi gerçekleştirilmek suretiyle değerlendirilerek ve varsa 1479 sayılı Kanun'un ek 20. maddesi kapsamındaki davacı çalışmaları sonucu yapılması gereken sosyal güvenlik destek primi kesintisi de gözetilerek 01.11.2006 tarihinden itibaren dava tarihine kadar davacıya ödenmesi gereken her bir aylık miktarı hesaplandıktan sonra, bu dönemde davacıya ödenen her bir aylık miktarı davalı Kurumdan sorulup belirlenerek, aradaki, davacıya ödenmesi gereken fark aylıkların toplamı tespit edilerek, davacıya ödenmesi gereken aylık miktarı net olarak belirlenmelidir.

Hükümlerini haiz üç ayrı kararından da görüleceği üzere 2003 yılında basamak satın alma mağdurları hala davaya muhtaç ve haklarını ancak dava ile elde edebilecek durumdalar.

Sade vatandaşın işin püf noktasını kavramasına imkân olmadığından işte bu noktalarda da biz gerçek uzmanlara iş düşüyor. İnternet ortamının cazibesine kapılıp kendini uzman gösteren mukallit, nevzuhur sözüm ona yazarları kastetmiyorum elbette. Sadece kanunu üstünden okuyarak ahkâm kesmek insanı komik duruma düşürüyor. O konudaki varsa tebliği, yönetmeliği ve genelgeyi öncesi ve sonrasıyla okumuş, dahası hazmetmiş olmak gerekiyor. Bunlar da yetmiyor, yargı içtihatlarını da izlemek gerekiyor.

Siz okurlarıma naçizane tavsiyemdir, internette okuduğunuz her yazarı ciddiye almayın. Vatandaşı aydınlatmak her babayiğidin harcı değil. Sitesine “Tık” ve dolayısıyla reklâm alabilmek için vatandaşın sosyal güvenlik bilgisi ihtiyacını suiistimal ederek sosyal güvenlik cahili yazarların çalakalem yanlış yazılarıyla bilgi kirliliği oluşturduğu ortamlara site adı ne olursa olsun dikkat edin ve rica ederim seçici olun, kendiniz için. 

(Kaynak: Alitezel.com | 25.02.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.