Yurt Dışında Düzenlenen Kâğıtların Damga Vergisi / Recep Bıyık

 22 Şubat 2013 tarihli DÜNYA'da yer alan makalede, damga vergisinde sıkça karşılaşılan sorunlu konuları yazmaya başlamış, konunun devamının geleceğini belirtmiştim.
Bugünkü makalede kaldığımız yerden devam ediyoruz. Bu günün konusu yurt dışında imzalanan kâğıtların damga vergisi.

1. Yasal düzenleme

Damga Vergisi Kanunu'nun 1. maddesine göre, yabancı memleketlerde düzenlenen kâğıtlar, Türkiye'de resmi dairelere ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir şekilde hükümlerinden faydalanıldığı takdirde vergiye tabidir.

2. Kâğıdın yurt dışında düzenlenmesinin önemi

Yukarıda verilen yasal düzenlemeden görüldüğü üzere, kâğıdın nerede düzenlendiğinin belirlenmesi, vergiyi doğuran olayın varlığının tespitinde önem taşımaktadır.
Türkiye'de düzenlenen kâğıtlarda vergiyi doğuran olayın varlığı için kâğıdın, herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek nitelik taşıması yeterlidir. Oysa yurt dışında düzenlenen kâğıtların vergilemesinde, kâğıdın Türkiye'de resmi dairelere ibraz edilmesi, Türkiye'de devir ve ciro edilmesi veya kâğıdın hükümlerinden Türkiye'de faydalanılmış olması da aranmaktadır.

3. Kâğıt ne zaman yurt dışında düzenlenmiş sayılır?

Sözleşmeler, taraflara karşılıklı olarak belli bir edimin yerine getirilmesi borcunu yükleyen iki taraflı metinlerdir. Kâğıt, her iki tarafça imzalanması halinde bu niteliği kazanır. Taraflardan birinin imzasını taşıyan bir metin sözleşme değil, tek taraflı irade açıklamasını içeren bir metindir. Sözleşme, taraflardan birinin imzaladığı metnin diğer tarafça da imzalanmasıyla tekemmül etmiş olur.

Buna göre, yurt dışında bulunan bir kişi/kurum tarafından imzalanarak Türkiye'de bulunan bir kişi/kuruma gönderilen ve bu kişi/kurum tarafından da imzalanarak tekemmül eden sözleşmelerin Türkiye'de yapıldığının kabul edilmesi gerekmektedir.
Tersi durumda, yani Türkiye'de bulunan bir kişi/kurum tarafından imzalanarak yurt dışında bulunan bir kişi/kuruma gönderilen ve bu kişi/kurum tarafından da imzalanarak tekemmül eden sözleşmenin, yurt dışında imzalandığının kabul edilmesi ve vergiyi doğuran olayın varlığı için, sözleşmenin resmi dairelere ibraz edilmesi veya hükümlerinden Türkiye'de yararlanılıp yararlanılmasının beklenmesi gerekmektedir.

4. Kâğıdın hükmünden faydalanmak nedir?

Kanun'da kâğıdın hükmünden yararlanmanın açık bir tanımına yer verilmemiştir.
Yargı kararları ve Gelir İdaresi uygulamaları çerçevesinde kâğıdın hükmünden yararlanmayı; kâğıdın herhangi bir hukuki, ticari ya da benzer bir amaca bağlı olarak kullanılması, sözleşmeyle öngörülen hak ve yükümlülüklere işlerlik kazandırılması olarak tanımlamak mümkündür.
Bu tanım kapsamında, kâğıdın hükümlerinden yararlanma kavramının en geniş anlamıyla değerlendirildiğini, kâğıdın hukuki işlemler için kullanılması yanında ticari işlemlerde kullanılmasının da hükmünde yararlanma olarak görüldüğünü söylemek mümkündür.

5. Kâğıdın suretinin çıkartılması veya tercüme ettirilmesi hükmünden faydalanmak anlamına gelir mi?

Maliye Bakanlığınca verilen bir özelgede, yabancı memleketlerde düzenlenen kâğıdın noterde suretinin çıkarılması veya tercümesinin yaptırılması halinde, bu kâğıdın hükmünden faydalanılmış olacağı kabul edilmiştir.

Bu görüşe katılmak mümkün değildir. Kâğıdın suretinin çıkartılması veya tercüme ettirilmesi, hiç bir şekilde kâğıdın belli bir amaçla kullanılması veya kâğıtta öngörülen hak ve yükümlülüklere işlerlik kazandırılması anlamına gelmemektedir. Kâğıdın suretinin çıkartılması veya tercüme ettirilmesi kâğıdın hükmünden yararlanma değil, kâğıdın hükmünden yararlanmaya hazırlık yapılmasıdır ve vergiyi doğran olayın gerçekleştiği bizce kabul edilemez.

6. Yasal zorunluluk nedeniyle ibraz hükmünden yararlanma mıdır?

İdare tarafından talep edilmesi nedeniyle yasal zorunluluk çerçevesinde, lehe/aleyhe sonuç tesis ettirme amacı taşımaksızın bilgi verme amaçlı olarak yapılan ibraz işlemlerinin, Türkiye'de yararlanma kapsamında değerlendirilmemesi gerekir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 27.02.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.