e-Faturaya / e-Deftere Hazır mısınız? / Recep Bıyık

 Elektronik fatura ve elektronik defterle ilgili ilk kapsamlı düzenleme 2006'da yapılmış ancak çeşitli nedenlerle bu düzenleme fiilen uygulama alanı bulamamıştır.

Daha önce yürürlüğe giren e-bilet uygulamaları dikkate alınmazsa, e-fatura uygulamalarının 2008 yılında beş telekomünikasyon şirketinde "Elektronik Fatura Kayıt Sistemi" (EFKS) ile başladığı söylenebilir.

Bu sistem daha sonra bir de gaz dağıtım şirketinin kapsama girmesiyle son şeklini almış ve yaygın bir uygulama alanı bulmuştur. Bugün itibariyle, Türkiye çapında kesilen faturaların yaklaşık üçte birinin bu sistem kapsamında elektronik olarak düzenlendiği anlaşılmaktadır.

2010 yılında yapılan düzenlemelerle e-fatura uygulaması farklı bir boyuta taşınmış, uygulama "e-fatura uygulaması" adı altında yeniden yapılandırılmıştır.
2011 yılında ilk düzenlemeleri yapılarak e-defter uygulamasıyla ilgili süreç başlatılmıştır.

Geçtiğimiz günlerde yapılan düzenlemelerle, bazı şirketler için e-fatura ve e-defter uygulamaları zorunlu hale getirilmiştir.

Zorunluluk kapsamına alınan şirketler

14 Aralık 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Tebliğ ile yapılan düzenlemeye göre;

- 2011 yılında madeni yağ lisansı sahibi firmalardan herhangi bir mal alınmışsa (tutarı ve cinsi önemli değildir) ve

- 2011 yılı brüt satış hâsılatı 25 milyon TL'den yüksekse veya

- 2011 yılında kolalı gazoz, tütün mamulü, alkollü içecek üreten veya ithal eden bir firmadan herhangi bir mal alınmışsa (tutarına ve cinsine bakılmaksızın) ve

- 2011 yılı brüt satış hâsılatı 10 milyon TL'den yüksekse e-fatura ve e-defter uygulamasına geçiş zorunludur.

Geçiş süreci

Zorunluluk kapsamına giren işletmelerin, aşağıdaki takvim içerisinde yükümlülüklerini yerine getirerek uygulamaya başlamaları gerekmektedir.

- e-fatura uygulaması

2013 takvim yılı (01.09.2013 tarihi itibariyle Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurulması gerekir.)

- e-defter uygulaması

2014 takvim yılı (Yazılımını kendisi geliştirenlerin 01.09.2014 tarihi itibariyle test süreçlerini başarıyla tamamlamış olmaları gerekmektedir.)

- e-fatura kullanımı

01.09.2013 tarihinden itibaren, kayıtlı kullanıcılar arasında sadece e-fatura düzenlenecektir.

Sisteme gönüllü olarak katılanlar da bu tarihten itibaren kayıtlı kullanıcılara e-fatura düzenlemek zorunda olacaklardır.

E-fatura takvimine uyum ve önemi

E-fatura uygulamasına geçiş için 1 Eylül 2013'e kadar Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurulması ve bu tarihten itibaren e-fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflere e-fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Elektronik fatura uygulaması, "bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu" yoluyla veya Gelir İdaresi'nce oluşturulan ve mükelleflerin kullanımına sunulan "e-fatura portalı" aracılığıyla gerçekleştirilebilmektedir.

Portal aracılığıyla kullanım için başvuru ve izin prosedürü oldukça kısa ve kolaydır.
Entegrasyon ise genellikle kısa sayılmayacak bir zamanı, yatırımı ve hazırlığı gerektirmektedir.

Portal yoluyla kullanım daha küçük ve az sayıda fatura düzenleyen işletmeler için uygundur. Çok sayıda fatura düzenleyen işletmeler için ise entegrasyon yönteminin kullanımı pratik olarak kaçınılmazdır.

Bu pratik zorluğu yaşamamak için, 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren entegrasyon yoluyla e-fatura düzenleyebilecek duruma gelinmesi gerekmektedir.
Aksi halde, bu tarihten itibaren, pratik olarak zorlukları olan e-fatura portalı aracılığıyla fatura düzenlenmesi gerekecektir.

Öte yandan, 1 Eylül 2013'ten itibaren, yasal zorunluluğa rağmen e-fatura düzenlenmemesinin yasal yaptırımları vardır.

E-defter takvimine uyum ve önemi

Tebliğde yapılan düzenlemeye göre, e-defter uygulamasına 2014 takvim yılında geçilmesi gerekmektedir.

Gelir İdaresi'nce ilan edilen, e-defter uygulamasına uyumlu bir yazılım kullanılması halinde, çok uzun bir süreye ihtiyaç olmayabilir. Ancak e-defter hazırlık sürecinin e-fatura hazırlık süreciyle birlikte tek bir proje olarak yürütülmesinde, hem maliyet açısından hem de uygulama kolaylığı açısından yarar vardır.

Elektronik defter yazılımlarını kendi geliştiren işletmelerin, 1 Eylül 2014'e kadar test süreçlerini tamamlamaları ve uygulamaya hazır hale gelmeleri gerekmektedir. Bu işlem uzun sayılabilecek bir süreyi ve ciddi bir çalışmayı gerektirmektedir.
Tebliğle yapılan, elektronik defter tutma zorunluluğu getirilen mükelleflerin kâğıt ortamında defter tutmaları halinde hiç defter tutmamış sayılacaklarına ilişkin yasal düzenleme, çok ciddi bir yaptırımdır ve telafi edilemez sonuçlar yaratabilir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 13.03.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.