Memuru Özel Sektör Yönetecek / Sadettin Orhan

 Osmanlı'dan tevarüs ettiğimiz devlet geleneğimizde, "devlet işlerinden devlet memurları anlar" anlayışı hakimdir. Yönetme ve idare etme işi de devlet memurları içerisinden yetişen elit (asker/sivil) kesimin işidir. 11 cumhurbaşkanımızın 10'unun devlet memuru kökenli olması tesadüfi değildir yani. Devlet memuriyeti yapmadan cumhurbaşkanı olabilmiş tek isimdir Sayın Abdullah Gül.

Özel sektörü devlet koruması altında büyüyen Türkiye'de, özel sektörün üst yöneticileri dahi devlet kadrolarından yetişmiştir. Fakat bu alanda Özal'la başlayan değişim sinyalleri, Erdoğanlı yıllarla birlikte ivme kazandı.

Özal, 1989 yılında 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda ezber bozucu bir değişiklik yaptı. Artık devlette üst düzey yöneticilik için sadece devlet memurluğu değil, özel sektördeki çalışmaların da 3/4'ü dikkate alınacaktı. (657/68 md.) Fiili olarak çok işletilemese de bu değişikliğin devlet geleneği açısından son derece önemli sembolik bir değeri vardı. Devlet yönetimi için devlet memuriyeti dışındaki iş tecrübesi ilk defa kale alınıyordu.

Ve Erdoğanlı yıllar...

Özal'ın sembolik hamlesi, Başbakan Erdoğan'ın liderliğinde fiili duruma dönüşmeye başladı. Erdoğan, 2023 için koyduğu hedeflere sadece memur yöneticilerle varamayacağını anlamıştı. Mevcudu kanıksamış, 'mevzuat'ı araç değil amaç olarak gören, 'devlet terbiyesi' altında 'mutedil' düşünmeye alışmış bürokrat tipiyle 'çılgın' projeler gerçekleşemezdi.


Dolayısıyla Özal'ın yaptığı değişiklik 2011 yılında bir adım daha öteye götürülerek, devlette genel müdür ve üstü görevler için özel sektördeki çalışmaların tamamı dikkate alınmaya başlandı. Yani kariyerinin tamamını serbest meslek sahibi ya da özel sektörde çalışarak geçiren birisi, örneğin başbakanlık müsteşarı olabilecekti. Ancak bunun için lisans mezunu olup en az 12 yıllık iş deneyimine sahip olmak gerekiyordu.

Öte yandan kamu personel rejiminde önemli düzenlemeler içeren ve şu an Meclis'e sevk edilmiş olan torba kanun tasarısı, konuya yeni bir boyut kazandırıyor. Değişiklik yasalaşırsa, devlette genel müdür ve üstü görevlere gelebilmek için beş yıllık özel sektör tecrübesi yeterli olacak.Yani devlet yönetiminin kapıları özel sektöre tamamen açılıyor diyebiliriz.

Bu hamle, yazımızın başında vurguladığımız "devlet işlerinden devlet memurları anlar" anlayışına inecek en büyük darbe diyebiliriz. Ancak prensip olarak desteklediğimiz düzenleme ile ilgili çekincelerimizi de paylaşmakta fayda görüyoruz.

Koalisyonda ne olur?

Siyasi ve ekonomik istikrarın sağlandığı tek parti hükümetleri dönemlerinde popülist değil sorumlu politikalar ağırlıktadır. Zira bir sonraki dönemde de iktidar olma beklentisi olan hükümet, kendi sırtına kambur almaz.

Dolayısıyla yönetici atamalarında da elden geldiği ölçüde liyakati gözetmeye çalışır. Fakat iş koalisyon hükümetlerine döndüğünde, artık hesaplar bir sonraki dönem için değil 'şimdi' için yapılır ve herkes devletten maksimum pay almaya çalışır. Nitekim Türkiye bu manzaraları geride bırakalı çok olmadı.


İşte 657'de yapılması beklenen değişiklik, bu tür istikrarsızlık dönemlerinde suistimallere konu olabilir. Değişimi sürdürürken, iyi kralları bekleyen kurallar üretmemekte fayda var.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 17.05.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.