Teminat Karşılığı KDV İadesi Bir İade Çeşidi Midir? / Osman Arıoğlu

 KDV iadesi Katma Değer Vergisi Kanunu’nun uygulanmaya başladığı 1985 yılından bu yana kanunda yeri olan bir uygulamadır. İlk yıllarda doğal olarak KDV iadesinin temel olarak görüldüğü alan ihracatta KDV iadesi uygulamasıdır. Daha sonraki yıllarda özellikle indirimli oran uygulamasının yaygınlaşmasına paralel olarak indirimli orana tabi işlem yapanlar bakımından da daha ziyade yıllık bazda KDV iadesi şeklinde başlayan iadeler ortaya çıktı. Önce temel gıda maddeleri üreticileri için daha sonra da inşaat ve turizm gibi indirimli oran uygulanan diğer işlemleri yapanlar açısından da iade uygulaması söz konusu oldu. Yasanın yürürlüğünden bu yana uygulanan bir diğer iade konusu da diplomatik misyonlara ve onların çalışanlarına veya bunlara vergisiz mal veya hizmet sağlayanlara yönelik uygulamadır. Burada temel ölçü karşılıklılık şartına bağlı olmasıdır.

İade yöntemleri

KDV iadesi konularına ilişkin bu kısa hatırlatmayı yaptıktan sonra şimdi gelelim iade yöntemlerine veya daha açık deyimiyle iadenin yapılması usullerine. Başlangıçtan beri nakden ve mahsuben iade olmak üzere temel iki şekilde bu iadeler gerçekleşmektedir. Her iki şekilde iade uygulamasında da yöntemler birbirine benzerlik taşımaktadır. Genel olarak belli bir tutarın altındaki iadeler herhangi bir şarta bağlı olmaksızın beyannamedeki bilgiler, gerekli diğer belgeler ve iade talebine istinaden yapılabilmektedir. Burada elbette iade konusuna ve iadenin nakden veya mahsuben olmasına göre bu tutarlar farklılık göstermektedir. Ancak herhangi bir ilave şarta bağlı olmaksızın iade diye belirtebileceğimiz bu doğrudan iade tutarı sınırlı olduğu için esas itibarıyla bu tutarın üzerindeki iade alacaklarının karşılanmasına yönelik yöntemler hep daha çok üzerinde durulması gerekenler olarak karşımıza çıkmıştır.
Temel olarak iki şekilde iade yöntemi bulunmaktadır:
* Yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen KDV iade raporuna dayanılarak yapılan iade.
* Vergi inceleme raporuna dayanılarak yapılan iade.

Teminat karşılığı iadenin durumu

Temel bu iki iade yöntemi dışında bir de teminat karşılığı iade söz konusudur. Normal olarak iade tutarı kadar teminat verilmesi suretiyle iade ve haklarında sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde rapor bulunanlara ilişkin dört kat teminat ile yapılan iade. Bir de belli kriterleri gerçekleştirenler için uygulanan indirimli teminat yani iade tutarının yüzde 4 veya yüzde 8’ine kadar verilen teminata istinaden yapılan iade.
Aslında bu yazıda üzerinde durmak istediğimiz temel konu, teminat karşılığı yapılan KDV iadeleridir. Daha açık deyimiyle teminat karşılığı iade bir iade yöntemi midir, yoksa bir geçici durum mudur, sorusuna cevap aramaya çalışmaktır. Uygulamada özellikle indirimli teminat ile iade alanlar bakımından uzunca bir süre bazen zamanaşımı süresi olan 5 yıllık sürenin dolmasına kadar YMM raporu getirilmesi veya vergi incelemesi yapılması mümkün olamaması nedeniyle teminatların iade edilmesine kadar beklenilebilmekte. Bir anlamda teminat karşılığı iade kesin iade haline dönüşebilmektedir. Ama esas itibarıyla teminat karşılığı iade bir kesin iade yöntemi değildir. Aksine ana iade yöntemleri olan YMM raporuna istinaden iade veya vergi inceleme raporuna istinaden iade süreçlerinin beklenmesini önleme anlamında getirilen bir ara çözümdür. Zaten bu nedenledir ki, haklarında SMİYB düzenleme veya kullanma yönünde rapor veya tespit bulunanların iade talepleri dahi dört kat teminat verilmek suretiyle yapılabilmektedir. Bunun tek istisnası, tespitin bulunduğu döneme ilişkin iadelerdir.
Teminat karşılığı iadede amaç, müteşebbisin veya ihracatçının iade süreci için geçecek zaman nedeniyle katlanacağı finansman sıkıntısını minimize etmektir. Yoksa teminat karşılığı yapılan diğer bir iade yöntemi değildir.

(Kaynak: İto Gazetesi | 27.07.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.