Yurtdışı Borçlanması Hakkında Değişiklik Var / Şevket Tezel

 5510 sayılı Kanuna göre borçlandırılacak yabancı ülkelerdeki çalışmalarla çakışan ülkemizdeki prim ödeme sürelerinden hangisinin iptal edileceği, hangisinin geçerli sayılacağının belirlenmesinde çalışılan yabancı ülkenin Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunup bulunmamasına göre uygulama yapılıyor.

Sözleşmeli ülkelerle ülkemizdeki sürelerin çakışmasında uygulama değişikliği var

 

Buna göre;

 

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülkelerdeki çalışmalar ile ülkemizdeki prim ödeme sürelerinin çakışması halinde, ülkemizdeki prim ödeme süreleri iptal edilip yurtdışı çalışma süreleri talep halinde borçlandırılıyordu.

 

2013/39 sayılı Genelge ile yapılan değişiklik sonucu artık sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerdeki sigortalılık süreleri ile çakışan ülkemizdeki prim ödeme süreleri, SGK'nın denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından düzenlenen raporlara istinaden yapılan tespitler dışında iptal edilmeyecek. Bu sürelerle çakışan yurt dışı süreleri 3201 sayılı “Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun”a göre borçlandırılmayacak.

 

Yurtdışı borçlanmasıyla ilgili olarak diğer tür çakışmalarda uygulama değişikliği yok ancak bu uygulamaları da yeniden hatırlamakta fayda var.

 

Sözleşmesiz ülkelerdeki sürelerle çakışan süreler

 

Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerdeki çalışmalar ile çakışan ülkemizdeki prim ödeme sürelerinin mevzuatımıza göre geçerli hizmet olarak kabul edilmesi halinde iptal edilmeyip bu sürelerle çakışan yurtdışı süreleri borçlandırılmıyordu. Buna karşın, ülkemizdeki hizmetlerin geçersiz kabul edilmesi halinde ise yurtdışı süreleri borçlandırılabiliyordu.

 

İşsizlik ve Ev Kadınlığı Süreleri ile Türkiye'deki Prim Ödeme Sürelerinin Çakışması

 

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanıp imzalanmadığına bakılmaksızın yabancı ülkelerde işsizlik ile ev kadınlığında geçen sürelerin ülkemizdeki geçerli prim ödeme süreleri ile çakışması durumunda, bu sürelerle çakışan yurtdışı süreleri borçlandırılmıyor.

 

İsteğe bağlı prim ödenen süreler için yurtdışı borçlanması

 

Keza Türkiye’deki sosyal güvenlik kanunlarına göre yurtiçinde isteğe bağlı sigortaya prim ödenen sürelerde, sözleşmesiz ülkelerde geçen sigortalılık veya ev kadını olarak geçen süreler borçlandırılmıyor.

 

Ülkemizle imzalanmış ikili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre yurtdışından ülkemizde isteğe bağlı sigortaya prim ödemenin mümkün olduğu Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre hariç olmak üzere sözleşmeli ülkedeki çalışma süreleri ile ülkemizdeki isteğe bağlı sigortaya prim ödenen sürelerin çakışması halinde, isteğe bağlı sigortalılık süreleri iptal edilip, yurtdışı süreleri talep halinde borçlandırılıyor. Ancak, bu dört ülkedeki ev kadınlığı süreleri ile ülkemizdeki isteğe bağlı sigortaya tabi sürelerin çakışması halinde ise isteğe bağlı sigorta geçerli kabul ediliyor ve bu sürelerdeki yurtdışında geçen ev kadınlığı süreleri borçlandırılmıyor.

 

Prim Affı İsteğe bağlı Bağ-Kur Sigortalılarına bir hak getirir mi?

 

Soru: Annem 53 yaşındadır. 17.01.1991 tarihinde bir dükkan açmış ve Bağ-Kur giriş kaydını yaptırmış. Daha sonra 04.01.1996 tarihinde de faaliyetini kapatarak Bağ-Kur sigortalılığını dondurmuş. Bağ-Kur hizmet dökümünü sorguladığımızda 4 yıl 11 ay 17 gün hizmet dökümü var. Şimdi tekrar dondurduğu Bağ-Kur'u açtırsa Ocak ayındaki muhtemel aftan yararlanarak toplu ödeme yapıp emekliliğe hak kazanabilir mi? İsteğe bağlı Bağ-Kurluların bu haktan yararlanamayacağına dair bir söylenti var, sizce doğru olabilir mi? M.O.

 

Cevap: İki yıldan fazla zorunlu Bağ-Kur borcu birikenlerin isterlerse bu borçları ve borçların ait olduğu süreleri reddetme hakkı tanıyan bir yasanın çıkması bekleniyor. Ancak annenize ilişkin bu ödeme sadece söz konusu süreyle sınırlı olarak hüküm ifade ediyor. Yani anneniz dilerse bu süreyi hiç ödememeyi veya kısmi olarak ödemeyi tercih edebilir. Aynı yasa kapsamında Bağ-Kur sigortalılarına da doğum borçlanması yapma hakkının getirilmesi söz konusu olduğundan eğer gene bir katakulliye uğramayıp bu hakkın da yasalaşması halinde bir de doğum borçlanması yapabilir. Şayet annenizin 1985'den bu yana zorunlu Bağ-Kur sigortalılığına dönüştürülebilecek başkaca bir vergi mükellefiyet süresi yoksa bunlara ek olarak başkaca bir süreyi ödema şansı bulunmuyor. İsteğe bağlı Bağ-Kur sigortalılılığı kapsamında geriye dönük toplu ödeme diye bir hak da söz konusu değil. Annenizin durumu çıkacak kanundan sonra ele alınarak emekkiliği için en uygun bir formül geliştirilebilir.

(Kaynak: Alitezel.com | 16.12.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.