Vakıflar Vergi Yükünden Nasıl Kurtulur? / Yusuf Keleş

 Bilindiği gibi Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre vakıfların tüzel kişiliği itibarıyla Kurumlar Vergisi mükellefiyeti bulunmuyor.

 

 

Tabii ki bu durum vakıfların hiçbir şekilde vergi ile ilgileri olmadığını göstermiyor. Vakıf için mal, hizmet alınması veya kiralama yapılması durumunda vakıf tarafından yapılan ödemede vergi kesintisi yapılması gerekiyor. Vakıfların mal veya hizmet alımlarında, nakden veya hesaben ödeme yaptıkları sırada, ödeme yaptıkları kişilerin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaları gerekiyor. Bu madde hükmüne istinaden, vakıfların yapmış oldukları tevkifatı, muhtasar beyanname ile ödeme veya tahakkukun yapıldığı yer vergi dairesine beyan edip ödemeleri gerekir.

    Yine, vakıflara ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden yüzde 20 oranında tevkifat yapılır. Bu tevkifatın yapılması bakımından kendisine kira ödemesinden bulunulan vakfın Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınmış vakıf olması önem arz etmez. Vakfa ait olan menkul kıymetlerin değerlendirilmesi sonucu elde edilen gelirler de aracı kuruluş (banka, finans kurumu vs.) tarafından stopaj yoluyla vergilendirilecektir. Ancak özel kanunlarında Gelir veya Kurumlar Vergisi’ne ilişkin istisna veya muafiyet hükümleri bulunan vakıfların durumu saklıdır.

    Ayrıca vakıflara ait aşağıdaki gayrimenkullerin kiralanması işlemleri de KDV’den istisnadır:

    Arazi, bina (döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir), maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüz’üleri ve teferruatı,

    Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüz’üleri ve teferruatı ile bilumum tesisatı demirbaş eşyası ve döşemeleri.

     Vakıfların yukarıda sayılanlar dışındaki mal ve hakların kiralanması işlemleri Katma Değer Vergisi’nin konusuna girer. Bu durumda, vakıf gerçek usulde KDV mükellefi olmadığından, kiralayanın gerçek usulde Katma Değer Vergisi mükellefi olması halinde kiralayan tarafından sorumlu sıfatıyla beyanname verilmesi gerekir. Bu kapsamdaki kiralamalarda kiraya veren vakıf tarafından beyanname verilmez.

    Bunlardan başka vakıflara ait olan iktisadi işletmelerin de vergi mükellefi olması gerektiğini, defter tutup düzenine uyması gerektiğini hatırlatmakta fayda var. İktisadi işletmelerden vakfa aktarılan paylardan da işletme tarafından vergi kesintisi yapılması gerekir.

    İşte vakıflar bu tür vergi yükünden kurtulmak için vergi muafiyetinden faydalanmak isterler. Vergi muafiyetinden faydalanabilmek için bazı şartlar aranır.

Vergi muafiyeti için gerekli şartlar

Vergi muafiyeti tanınacak vakfın; sağlık, sosyal yardım, eğitim, bilimsel araştırma ve geliştirme, kültür ve çevre koruma ile ağaçlandırma konularında faaliyette bulunmayı amaç edinmesi ve bu faaliyetlerinin kamuya açık ve devletin kamu hizmeti yükünü azaltıcı etki yapacak düzeyde olması gerekir. Yine bu vakfın belli bir yöre veya belli bir kitleye hizmeti amaç edinmemesi aranır. Vergi muafiyeti talep eden vakıfların kuruldukları tarihten itibaren en az bir yıl süreyle faaliyette bulunmuş olması da aranan diğer bir şart. (Diğer şartları taşıması halinde gelir getirici mal varlığı ve yıllık gelir tutarları, başvurunun yapıldığı yıl için geçerli olan hadlerin iki katını aşan vakıfların, faaliyet süresinin 6 ay olması yeterlidir.)

    Muafiyet için bu vakıfların bilanço esasına göre defter tutması, vergi muafiyeti talebinde bulundukları tarihte gelir getirici mal varlığı ve yıllık gelir tutarı asgari ölçülerin üzerinde olması, elde ettiği brüt gelirin en az üçte ikisinin vakfın amaçlarına harcanacağının vakıf resmi senedinde yazılı olması gerekir. Ayrıca son bir yılda veya son iki yılın ortalaması bazında bu koşullara uyulması da muafiyet için aranan diğer şartlardır.

    Bu şartları taşıyan vakıfların; vakıf resmi senedinin bir örneğini, gelir getirici mal varlığı ve yıllık gelire ilişkin bilgi ve belgeleri ile son beş yıl içindeki faaliyet raporlarını ibraz etmeleri gerekir. Faaliyet süresi en az bir yıl olan vakıfların 2014 yılı için 821 bin TL gelir getirici mal varlıklarının olması gerekiyor. Ayrıca yıllık gelirin de 76 bin TL’yi aşması gerekir. Faaliyet süresi altı ay olan vakıflarda bu rakamların iki katı olması gerekiyor.

 

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 05.08.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.