Yurt Dışına Araştırmacı Gönderilmesi / Osman Arıoğlu

 Ülkenin ilim ve teknoloji alanında ilerlemesinde temel unsur nitelikli insan yetiştirilmesidir. Bunun için bir yandan yurt içi eğitim kalitesini iyileştirmek ve üniversite-iş dünyası işbirliğini sağlamak olmazsa olmaz gerekliliktir. Öte yandan yurt dışında önde gelen üniversitelere özellikle de yüksek lisans ve doktora eğitimleri ile Ar-Ge mahiyetindeki araştırma ve geliştirme faaliyetlerine katılan öğrenci, akademisyen veya araştırmacıları buralara göndermek gerekmektedir.
Yurt dışına lisans veya yüksek lisans için öğrenci gönderilmesine ilişkin kaynak, Cumhuriyet’in ilk yıllarında 1926 yılında çıkarılan 1416 sayılı kanundur.
Bu kanuna istinaden çıkarılan ve güncel durumu gösteren Genel Tebliğ ise 29 Haziran 2012 tarih ve 28338 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Bu Genel Tebliğ ekinde yayınlanan listede ise yurt dışına eğitim için gönderilenlere gittiği ülkeler itibarıyla ödenecek harcırah tutarları yer almaktadır.
Bir özel sektör firması yurt dışına öğrenci gönderebilir mi?
İrdelememiz gereken, bu uygulamanın özel sektör ayağında nasıl çalışacağı kısmıdır. Soruyu daha açık soracak olursak; bir özel sektör kuruluşu yurt dışına eğitim veya araştırma için eleman gönderebilir mi? Bu eleman için ödenen bedellerin vergi kanunları karşısındaki durumu nedir? Mevcut düzenlemeler yeterli midir, yoksa revizyon ihtiyacı var mıdır?
Yurt dışına gönderilen, özel sektör kuruluşunun çalışanı ise ve bu elemanın gönderilme amacı firmanın iştigal konusu ile ilgili ise o zaman bu elemanın yurt dışına gönderilmesi nedeniyle yabancı ülkede ödenen okul ücreti işle ilgili bir gider mahiyetine gelir. İlave olarak yurt dışına gönderilen öğrenciye verilen harcırahın bahsettiğimiz tebliğin eki listede yer alan tutarı aşmayan kısmı Gelir Vergisi Kanunu’nun 28. maddesi uyarınca ücret istisnasından yararlanır ve yine işle ilgili bir ödeme olarak gider yazılabilir. Bu tutarın üzerindeki kısım ise ücret olarak stopaja tabi tutulmak suretiyle gider yazılabilir.
İşletme çalışanı olmayan birini de gelecekte kendisinde çalışması kaydıyla yurt dışına gönderebilir. Ne kadar çalışacağına ilişkin herhangi bir açık hüküm olmamakla beraber burada kamudaki bire-iki ölçü alınabilir. Bu esas itibarıyla işletmenin kendini garantiye almak için koyacağı bir şart olabilir yoksa ödenen bedellerin yukarıda belirttiğimiz kriterlere göre gider yazılmasına engel değildir.
Şu veya bu nedenle yurt dışına gitmiş kişilerle daha sonra firmalar anlaşma yapmak suretiyle bu kişilerin eğitim veya araştırma masraflarını karşılamaları bize göre mümkündür. Bunun için de yine harcama yapılan öğrenci veya araştırmacının firma iştigal konusu itibarıyla yararlanabileceği bir durumda olması önemlidir.
Bir öneri
Esasen yurt dışında veya yurt içinde başarılı öğrenci veya araştırmacılara firmalarca bir çalışma karşılığı da olmaksızın katkıda bulunmaları mümkün hale getirilmelidir. Bugüne kadar bu alan açık olmadığı için ancak burs şeklindeki destekler dernek veya vakıflar aracılığıyla yürütülmektedir. Bunun için GVK 89. maddeye beyanla bağlantılı olarak bir oran ile sınırlama getirilmek suretiyle beyandan indirim sağlanabilir. Benzer hüküm kurumlar için de getirilebilir. Burada da mükellefin kendisi eşi veya çocukları için kabul edilmeyen üniversite burslarının üçüncü kişiler için olması durumunda kabul edilebilmesi bir çözüm olabilir. Hatta bu hüküm sadece yüksek öğrenim ve üzeri için getirilebilir.

(Kaynak: İto Gazetesi | 08.08.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.