3 Milyon Part-Time Çalışanın Primini Cepten Ödemesi Şart / Okan Güray Bülbül

 Bir ayda 30 günden az çalışan kişiler, çalışmadıkları günler için sağlık sigortası primi ödemek zorundalar. Bu da 70-100 lira arasında değişiyor. Düzenleme bu haliyle part-time çalışma sistemini olumsuz etkiliyor.

1 Ocak 2012’den itibaren genel sağlık sigortası Türkiye’de ikamet eden herkes için zorunlu hale gelince, hayatımıza 'gelir testi' kavramı da girmiş oldu. O tarihten bugüne kadar geçen yaklaşık 3 yıl içerisinde gelir testi yaptırması gerektiği halde yaptırmayanlar ve gelir testi primini ödeyemeyenler için yeniden yapılandırma yoluna gidildi. Çünkü gelir testi yaptırması gerektiğini bilmeyen part-time çalışmış ve primlerini tamamlamamış pek çok kişi bulunuyordu. Yani ortada ciddi bir mağduriyet vardı. Fakat yeniden yapılandırma sonrası tekrar genel sağlık sigortası prim borcu birikmesini engellemek için part-time çalışanlar gibi özel grupların bu konuda bilgilendirilmesi gerekiyor.  

KAYITDIŞI İSTİHDAMI TETİKLİYOR

2009'da 2 milyon 528 bin kişi kısmi zamanlı çalışıyorken, 2014 Haziran itibariyle bu rakam 2 milyon 913 bine yükseldi. Yani, yüzde 13’lük bir artış söz konusu. Diğer yandan kısmi zamanlı çalışanların yüzde 60’ı kadın ve bu rakam 5 yılda yüzde 20 arttı. Kısmi zamanlı çalışanlar için belki de en büyük zorluk genel sağlık sigortası primi. Çünkü ay içerisinde 30 günden az çalışan kişiler, çalışmadıkları günler için gelir testi yaptırarak genel sağlık sigortası primi ödemek zorundalar. Bu durum da kayıtdışı istihdama neden oluyor. Bu şekilde kısmi zamanlı çalışan bir kişi işverenine “Boşu boşuna prim ödemeyeyim, siz benim paramı elden verin, sigorta da yapmayın” diyebiliyor. 

GÜN SAYISI NASIL HESAPLANIR?

Kısmi zamanlı çalışan kişilerin çalıştıkları gün sayısı o ay içerisinde çalıştıkları sürenin 7.5’a bölünmesi suretiyle hesaplanıyor. Yani ay içerisinde toplam 150 saat çalışan bir kişi, 20 gün çalışmış olarak değerlendiriliyor. Hesaplamada 7.5 saatin altında kalan süreler 7.5’a tamamlanıyor. Yani ay içerisinde 115 saat çalışmış bir işçi 16 gün çalışmış kabul ediliyor.  

ÜNİVERSİTEDE ÇALIŞAN HARİÇ

SGK'ya ay içerisindeki 30 günden az çalışmaların nedeni bildiriliyor. Eğer kısmi zamanlı çalışan kişinin eksik gün bildiriminde 'puantaj' yani 07 kodu seçilmiş ise bu kişinin genel sağlık sigortası primi ödemesi gerekmez. Aynı şekilde Yükseköğretim Kanunu çerçevesinde kısmi zamanlı çalıştırılan öğrenciler için de, genel sağlık sigortası primi ödeme yükümlülüğü yoktur. 

EMEKLİLİĞE EKLENEBİLİR

Kısmi zamanlı çalışanlar, genel sağlık sigortasının yanında ay içerisindeki günlerini emekliliklerine de saydırmak isterlerse, isteğe bağlı sigortalı olabilirler. Ay içerisindeki çalışma süresi toplamı 15 gün olan bir kısmi zamanlı çalışan, kalan 15 gün için prim ödeyerek ayın tamamını emeklilik için prim ödeme gün sayısına ekletebilir. Bu şekilde yapılan isteğe bağlı sigortalılık işlemlerinde borçlandırılan süreler 4/a’lı olarak değerlendirilir. 

BAŞKA FORMÜL DÜŞÜNÜLMELİ

Part-time çalışma halinde genel sağlık sigortası primlerinin bu şekilde düzenlenmesi ciddi anlamda kayıtdışılığa neden oluyor. Eşi veya anne-babası üzerinden sağlık yardımlarından yararlananlar sigortasız çalışmayı tercih edebiliyor. Çünkü sigortalı çalışmaları halinde ay içerisinde 70 TL ila 100 TL arasında genel sağlık sigortası primi ödemeleri gerekiyor. Böyle olunca da, zaten düşük aldıkları ücretlerinden kesinti olmuş oluyor. Bu nedenle part-time çalışmanın yaygınlaşması için daha etkin bir düzenleme gerekiyor.

3 SORU 3 CEVAP

Kanser hastası borçlanamıyor

SORU:6 senedir kanser hastasıyım 100/80 çalışamaz raporum var. Kanser hastalarına çocuk borçlanması oluyor mu? Ya da eksik günümü isteğe bağlı dışarıdan ödesem maaşım kesilir mi? (İsmi Gizli) 
CEVAP: Kanser hastalarının sigorta öncesi doğum borçlanması yapma hakkı yok. Malullük aylığı aldığınız için de şu an itibariyle isteğe bağlı sigortalı da olamazsınız.

Tazminatınızı kamu verecek 

SORU: 20 aydır bir firmada çalışıyordum. İlk 1 yıl kesintisiz sonraki 8 ay boyunca sözleşmemiz yenilendi. Yapılan şartname gereği başka bir firma işi devraldı. Şimdi ben bir önceki firmamdan 20 aylık kıdem tazminatımı alabilir miyim? (Ahmet Köroğlu)
CEVAP:Çalıştığınız firma bir kamu kurumunun taşeronu konumundaysa, işten ayrılırken kıdem tazminatınızı kamu kurumundan alacaksınız.

Staj emeklilikte henüz sayılmıyor 

SORU: Staj yaparken aldığım sigorta numarasıyla sigortalı gözüküyorum. Bu durumda staj sürem emeklilik için dikkate alınmış oluyor mu? (Gamze Yüce)
CEVAP: Staj için alınan numara ile sigortalılığınız görünebilir. Bu stajınızın emeklilik için giriş olduğu anlamına gelmez. Bu konuda bir adım atılacağı kulislerde konuşuluyor. Henüz netleşen bir durum yok.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 10.10.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.