Memuriyetten Emeklilikte Hizmet Hesabı Nasıl Yapılır? / Şevket Tezel

 Emekli Sandığı hizmet hesabının nasıl yapılacağı az bilinen ama önemli bir husus. SSK, Bağ-Kur hizmetlerinizi e-Devlet şifrenizle internetten görebilirsiniz. Hatta Bağ-Kur hizmetiniz varsa hangi basamaktan ne kadar süre prim ödediğinizi, hangi tarihlerde ne kadar prim ödediğinizi, ne kadar prim borcunuz olduğunu net olarak görebilirsiniz.

Buna karşın Emekli Sandığı hizmetlerinizi son 5-6 yıl hariç göremezsiniz. Bu hizmetlerinizi en son görev yaptığınız kurumdan alacağınız hizmet cetveli ile ancak vakıf olabilirsiniz.

Hizmet cetveli ise çoğunlukla tek bir sayfa üzerinde hikaye edilmiş bir memuriyet geçmişi gösterir ve üzerindeki az sayıda bilgiler çok şey ifade eder. Bu da tabiri caizse okuyup yorumlamayı zorlaştırır. Bugün Emekli Sandığı hizmetlerinde süre hesabındaki temel bilgileri ele alacağız.

Klasik olduğu biçimde memurları yani Emekli Sandığı iştrakçilerini 15.10.2008'den önce Emekli Sandığı iştirakçisi olmuş olanlarla bu tarihten sonra ilk defa memur veya 4/c sigortalısı olanların ayrımıyla başlayalım.

Eski Memurlarda Uygulama

15.10.2008'den önce bir şekilde 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabi olmuş olan memurlar için aynı kanun gereği aybaşlarından sonra göreve girenlerden o ay için emekli keseneği alınmaz, aybaşlarından sonra vazifeden ayrılanlardan ise tam kesenek alınır.

Göreve Başlarken Kesenek

Memuriyete 15.10.2008'den önce başladıkları için haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak 4/c sigortalılarının sigortalılık başlangıçları kamu idaresinde göreve başladıkları tarih olmakla birlikte, aybaşından sonra göreve girenlerden göreve başladıkları tarih ile o ayın sonuna kadar ödenen kıst aylıklarından kesenek alınmadığından bu süresi hizmet olarak alınamaz ve hizmetleri tam aylık ödenerek tam kesenek kesildiği tarihten itibaren başlatılır.

1987'deki Önemli Değişiklik

15.10.1987 tarihine kadar her ayın birinci günü aybaşı olarak kabul edilmekte iken, 289 sayılı KHK ile bu tarihten sonra görev başlayanların hizmet başlangıcı o ayın 15’i olarak alınmaya başlanmıştı. Bu nedenle, Ekim 1987 tarihinde görevde olanlardan 1 Ekim 1987 ve 15 Ekim 1987 olmak üzere iki kesenek kesilmişti.

Bu bakımdan Ekim 1987 ayından önce memuriyete girenlerde ilk keseneği ilk ay başında yani ayın1'inden itibaren yapıldığına; Ekim 1987'den sonra memuriyete başlayanlar için ilk keseneğin ilk ay başında yani göreve başlama tarihinden sonraki ilk ayın 15'inci günü yapıldığına dikkat etmek gerekiyor.

Örneğin ilk defa memuriyete 20.10.1986'da başlayan memurun ilk tam maaşı 01.11.1986'da yapılıp ilk keseneği de bu tarihte yapılacağından Emekli Sandığı hizmeti 01.11.1986'da başlamış sayılacaktır.

Buna karşın ilk defa memuriyete 03.07.1991'de başlayan bir memurun ilk tam maaşı 15.07.1991'de yapılacağından Emekli Sandığı hizmet süresi de 15.07.1991'de başlamış sayılır.

İşte ilk defa vekil öğretmenliğe dolayısıyla da Emekli Sandığı iştirakçiliğine 10.11.1986'da başlayan okurum Abdullah Bey de ilk tam maaşı 01.12.1986'da yapılıp ilk keseneği de bu tarihte uygulanmış olacağından yasa gereği Emekli Sandığı hizmeti 01.12.1986'da başlamış sayılıyor. Oysa 23.11.1986 tarihinden önce sigortalılığa başlayanlar SSK sigortalılığından emeklilik bakımından 49 yaşına, 24.11.1986 ve sonrasında başlayanlar 50 yaşına tabi oluyor. 10.11.1986'da memuriyete başlayan ancak Emekli Sandığı iştirakçiliği 01.12.1986'da başlatılan okurum Abdullah Bey bu uygulama nedeniyle 1 yaş daha geç emekliliğe zorlanmış oluyor. 10.11.1986 – 30.11.1986 arasında kıst maaşlı ama keseneksiz çalışma süresi olan okurumun keseneksiz çalışma süresine rastlayan başlangıcını SSK sigortalılığından emeklilik hesabında başlangıç saydırmak için dava açmaktan başka çaresi bulunmuyor.

Görevden Ayrılmada Tam Kesenek

Her ne sebep ve suretle olursa olsun (istek, yaş haddi, sicilen re’sen, malülen emekliye sevk, ölüm, istifa, çekilme v.b.) sigortalıların görevlerinin sona ermesi halinde sigortalılıkları bu tarih itibarıyla sona ermekte ise de aybaşlarından sonra görevden ayrılanların görevden ayrıldıkları aya ait kesenekleri tam kesildiğinden, görevden ayrıldıkları tarihi izleyen ayın sonuna kadar olan sürelerin tamamının fiili hizmet süresinin hesabında dikkate alınması gerekiyor.

18.07.1992 tarihinde memur olarak göreve başlayan ve 5434 sayılı Kanun uyarınca Emekli Sandığı ile ilgilendirilen sigortalı, 02.08.2006 tarihinde istifaen görevinden ayrılmıştır. Bu durumda ilgilinin fiili hizmeti 14.08.2006 tarihinde sona ermiş olur.

Bu örnekteki kişinin memuriyetten istifa ettikten sonra 03.08.2006 tarihinde SSK'lı olarak başka bir işyerinde çalışmaya başladığını düşünelim. Ay içinde istifa ederek memuriyetten ayrılan kişinin 15.07.2006 tarihinde ödenen maaşını aldığı için 14.08.2006 tarihine kadar Emekli Sandığı iştirakçiliği devam ettirileceğinden 03.08.2006 - 14.10.2006 tarihleri arasındaki SSK süresi Emekli Sandığı süresi ile çakışır ve geçersiz sayılır.

Yeni Memurlarda Durum Farklı

Memuriyete ilk defa 15.10.2008 veya sonraki bir tarihten itibaren başlayanlarda ise SSK'lılar gibi gün be gün hesap yapılıp, ay bazında işlem yapılma zorunluluğu bulunmuyor.

5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunmayan ve 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayanların sigortalılıkları;

-Kamu idarelerinde çalışanlar için ilk defa göreve başladıkları,

-Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyanlar ile polis akademisi ve Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına fakülte ve yüksek okullarda okumaya başlayanların okumaya başladıkları,

-Astsubay meslek yüksek okulları ile astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adayların öğrenime başladıkları,

-Belediye başkanları, il encümeninin seçimle gelen üyelerinin seçildikleri,

- Başbakan, Bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeliğine seçilenler seçildikleri, açıktan bakan atananlar ise atandıkları,

tarihten itibaren başlar.

(Kaynak: Ali Tezel | 31.03.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.