Yıllık İzin Kullanan Yol İzni De Kullanır / Vedat İlki

 Sıcakların bastırması,ramazan ayı bitimiyle birlikte çalışanlar yıllık izin kullanmaya başladı.

Bir yılın yorgunluğunu üzerinden atmak adına kısaca enerji depolamak için her çalışanın yıllık izin kullanma ihtiyacı vardır. 

4857 sayılı İş Kanununda Yol İzni Kavramı: 
Tabi ki,yıllık izinler kullanılırken 4857 sayılı İş Kanunu’nun 56. maddesinin son paragrafına göre, ''Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır.''ifadesiyle çalışanlar bu süreler doğrultusunda ücretsiz yol izni isteme hakkına sahipler. 

Bu konu çalışma hayatında tartışmalı olsa da uygulamada sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

Gelişen ulaşım olanakları karşısında dört günlük yol izinlerine işverenler sıcak bakmamaktadır. 

Bu süreler kanunun ile azami olup,Bireysel yada Toplu İş sözleşmeleri ile 7 güne kadar çıktığı görülmektedir. 

Yol İzni Esasları: 
Konuyu açıklayacak olursak; 
a) Yıllık ücretli izinlerini işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olmaları, 
b) Bu konuda istek de bulunmaları, 
c) Belgelemeleri, 
d) Bunu dikkate alan işverende yolda geçecek sürelere göre gidiş ve dönüşte kullanılmak üzere toplamda dört güne kadar ücretsiz izin verecekler. 

Bu dört günlük yol izni süreleri aslında tren ile ulaşılacak mesafeler göz önünde tutularak hesaplanmıştır. 
 

Ulaşımda en ucuz yolculuk tren olacağı için ortalama mesafe süresine göre kanımca bu süreler kararlaştırılmıştır. 
 

Örneğin:Avcılar'da kurulu bir işyerinde çalışana işçi yıllık izin süresini Üsküdar'da geçireceğini Yıllık İzin istem dilekçesinde belirtmiş ise, dört günlük yol izni için işverene başvurması işçinin iyi niyet kuralları ile bağdaşmaz. 

O halde burada dört günlük yol izninde bahsetmek için bir başka coğrafi bölgede yıllık izinin kullanacağını da göz ardı etmemek gerekir. 

Başka bir yerden amaç coğrafi alan farklılığıdır. Yolda geçen sürenin objektif olarak belirlenmesi gerekir. İşverenin işçiye sıkışık bir süre vermesi doğru bulunmadığı gibi, işçinin de keyfi bir ek izin süresi kullanmayı istemesi doğru bulunmaz. 

Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinde Konuya Bakış: 
Resmi Gazete Tarihi: 03.03.2004 Resmi Gazete Sayısı: 25391 Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği Yayınlanmıştır. 
Aynı yönetmeliğin 6.maddesinde; ''Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorundadır.'' 
Yönetmeliğin 6.maddesinde işçi istemde bulunur,gideceği yeri belgeler ise dört günlük ücretsiz yol iznini işveren vermek zorundadır. 
Yönetmeliğin 7.maddesinde hak ettiği yıllık ücretli iznini, kullanmak istediği zamandan en az bir ay önce işverene yazılı olarak bildirir. 
Yönetmeliğin 8.maddesinde izin isteği verilmesi detaylı olarak açıklanmıştır. 
İşçi yıllık izin isteminde, adını soyadını, varsa sicil numarasını, iznini hangi tarihler arasında kullanmak istediğini ve ücretsiz yol izni isteyip istemediğini yazar. Yol izni alanlar bu süreyi kullanmadan işe dönerlerse, işveren bunları anılan sürenin bitiminden önce işe başlatmayabilir. 


Bu durum karşısında , işçi yıllık izin istek kağıdına yol izni isteyip istemediğini yazması gerekmektedir. Dolayısıyla, yol izni kural olarak ayrı ve bağımsız talep edilmeyecek, yıllık ücretli izinle birlikte talep edilecektir.İşçinin iznini geçireceği yeri de belirtmesi gerekir. 

İşçi yol iznini talep etmiş, işverende bu yol iznini vermiş fakat işçi çeşitli nedenlerinden ötürü yol iznini kullanacak durumda olmamışsa,Yönetmeliğin 8. maddesi gereğince, yol izni alıp bu izni kullanmadan işine dönerse, işveren de bu işçiyi belirtilen sürenin bitiminden önce işe başlatmayabilir. 

İşçi yol izni talebinde bulunmaz ise işveren işçiye yol izni kullanma zorlamasında bulunamaz. Dolayısıyla işçi için yol izni yukarıda belirtilen şartların ortaya çıkması halinde talep edilme hakkı vermektedir. Bu şartların oluşması halinde işçi yol izni talep etmez ise, işveren işçiye zorla bu izni kullandıramaz. 

Bu izin kanunda ücretsiz olarak belirlenmiştir.

İşveren isterse bu yol izinlerini ücretli olarak kullandırabilir.

Bununla ilgili uygulama da Bireysel yada Toplu iş sözleşmelerinde düzenlemelere rastlamaktayız. 

Yol izni işçinin kıdeminden bağımsız ve tüm işçiler için en fazla dört gün olarak belirlenmiştir. İzin kullanılacak yer yakın bir yer ise gidiş ve dönüşte birer gün olmak üzere iki günlük yol izni de verilebilinir. Yol izninin verilmesinin amacı yıllık ücretli iznin kullanımında eşitlik sağlanma istenmesidir. 

Yol İzninin düzenlenmesindeki ana fikir işçi, aldığı iznin bir kısmını yolda geçirir ise az dinlenir ve az verimli olur düşüncesiyle kanununda bu yönde düzenlemeye gidilmiştir. 

Yalan Beyanda Bulunan İşçi İçin İşveren İş Akdini Haklı Fesih İle Sonlandırabilir mi? 
Yıllık iznini başka yerde geçirmeyeceği halde yol izni talebinde bulunan; bu konu hakkında, sahte belgelerle belgeleyen; daha fazla yol izni kullanmak için iznini geçireceği yeri, gerçeğe aykırı olarak daha uzak bir yer olarak beyan eden işçi, doğruluk ve bağlılığa aykırı bir davranışta bulunduğundan, iş sözleşmesi işveren tarafından 4857 sayılı Kanun 25maddesinin/bent II, (e) fıkrası hükmüne ''İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması''. bu hükme göre haklı nedenle feshedilebilinir. 

Yol İzni Kullanmaktan Vazgeçen İşçi Bu Durumu İşverene Bildirmesi Gerekir: 
Yıllık iznini başka yerde geçirmeyi tasarlamakla birlikte izne başladığında buraya gitmekten vazgeçen veya gelişen koşullar gereği vazgeçmek zorunda kalan işçinin, işverene sadakat borcu gereği, yol iznini yıllık iznine katarak kullanmaması ve bu değişen durumu işverene derhal bildirmesi gerekmektedir. 

SGK Yönünden Uygulama: 
İşçi şayet Yıllık izin sonrası İşverene yazdığı dilekçe de dört güne kadar Yol İzni kullanmış ise,bu izin karşılığında ücret almadığından ücretsiz izin uygulaması kapsamında olacağından APHB 4857 sayılı İş Kanunun 56 ncı maddesine istinaden, yıllık ücretli izne çıkan işçiye dört güne kadar verilen ücretsiz yol izni için "20-Ücretsiz yol izni" seçeneği,işaretlenecektir. 
Cari ayın APHB en geç ayın 23'üne kadar verildiğinden (e-bildirge sisteminden),SGK İl yada Merkez Müdürlüklerine EK-10 kağıt ortamında ekinde usulüne uygun dört günlük ücretsiz yol izninin kullanıldığını gösteren ek ile birlikte  bilgi verilecektir.

Her ikisinde Kodlar''20-Ücretsiz yol izni''seçeneği olacaktır.

Vedat İLKİ 

(Kaynak: Ali Tezel | 16.07.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.