Yeni Bir Ejderhamız Var: İşsizlik / Şevket Tezel

 1980’li ve 1990’lı yıllarda çizilen karikatürlerde ejderha olarak betimlenen bir canavarımız vardı, ona "Enflasyon canavarı" diyorduk. 2000’li yıllardan itibaren yavaş yavaş dizginlenen enflasyon ejderha olarak çizilmekten çıkmıştı.

Son yıllarda ise yeni bir ejderhamız oldu, işsizlik canavarı. Evet, son yıllarda alınan çok sayıda teşvik önlemine karşın canavarlıktan vazgeçmiyor.

Çalıştırdıkları sigortalıların primlerini düzgün ödeyen işverenlere özel 5 puanlık işveren payı indirim teşviki,

Zorunlu engelli sayısından fazla engelli istihdam edenlere özgü engelli istihdam teşviki,

29 yaşından küçük genç erkek ve yaşı ne olursa olsun kadın çalıştıran işverenlere özgü kadın ve genç erkek istihdam teşviki,

İşsizlik ödeneği almakta olan işçileri işe alıp çalıştıran işverenlere özgü teşvik,

Kültür yatırım teşviki, kalkınmada öncelikle yörelerde işçi çalıştıran işverenlere özgü teşvik,

Büyük ölçekli yatırımlara ilişkin bölgesel teşvikler

Gibi işverenlerin olması gereken primden daha az prim ödemesini sağlayan bu teşvik önlemlerinin tek bir amacı var istihdamı artırmak.

İstihdamı bir süre için artırsa da özellikle 2014 yılından itibaren işsizliğin artmasına engel olunamıyor.

İşsizliği tanımının değiştirilmesi de artışı düşürmeye yetmiyor.

 

	2014			2015			2016
Aylar	Kişi Sayısı	Ödeme Miktarı (Bin TL)	İşsizlik ödeneği alma yıllık artış %'si	Kişi Sayısı	Ödeme Miktarı (Bin TL)	İşsizlik ödeneği alma yıllık artış %'si	Kişi Sayısı	Ödeme Miktarı (Bin TL)	İşsizlik ödeneği alma yıllık artış %'si
Ocak	260.878	131.838	10,53	321.547	181.896	23,26	375.188	243.845	16,68
Şubat	259.312	131.153	9,82	323.684	182.446	24,82	389.392	256.736	20,30
Mart	254.897	129.006	8,65	320.220	179.604	25,63	403.993	268.370	26,16
Nisan	249.390	126.493	12,38	305.015	171.380	22,30	398.206	266.813	30,55
Mayıs	247.480	125.948	15,76	294.901	168.248	19,16	398.902	272.723	35,27
Haziran	254.953	127.582	18,67	305.407	170.472	19,79	412.792	284.745	35,16
Temmuz	271.092	145.061	18,27	331.773	195.297	22,38	440.170	313.162	32,67
Ağustos	280.914	148.563	24,23	329.610	190.434	17,33	467.943	348.228	41,97
Eylül	273.828	141.283	22,15	310.957	182.510	13,56	459.088	349.234	47,64
Ekim	261.360	141.084	25,08	309.916	184.008	18,58
Kasım	273.128	148.698	22,82	309.571	185.604	13,34
Aralık	288.992	161.014	23,32	326.592	200.887	13,01
	3.176.224	1.657.723	17,53	3.789.193	2.192.786	19,30	1.566.779	1.035.764

  Tablo: 1 : İşsizlik Ödeneğinden Yararlananlar

 

	2012	%	2013	%	2014	%	2015	%	2016
Ocak	67.584	24	83.628	4	86.981	28	111.391	38	153.635
Şubat	46.284	24	57.408	11	63.696	28	81.338	48	120.449
Mart	44.604	23	54.879	9	59.942	30	78.149	43	111.746
Nisan	39.697	31	52.119	24	64.607	18	76.528	33	101.530
Mayıs	42.423	19	50.656	22	61.848	15	70.900	49	105.972
Haziran	51.306	20	61.690	38	84.829	40	118.793	15	136.129
Temmuz	52.722	36	71.547	17	83.511	15	95.646	46	139.743
Ağustos	43.149	8	46.585	45	67.687	15	78.013	80	140.142
Eylül	45.517	25	56.937	28	72.875	1	73.413	46	107.188
Ekim	49.371	6	52.306	39	72.591	17	84.658
Kasım	62.451	12	69.891	20	84.099	24	104.084
Aralık	63.212	16	73.387	31	96.078	15	110.266	#
	610.332	20	733.046	23	900.758	20	1.085.194	3	1.118.550

Tablo: 2 :İşsizlik Ödeneğine Başvuranlar

 

Rakamlar bu konuda en değerli tanık durumunda olduğundan gelin rakamlar üzerinden durumu resmedelim. Bu konuda işsizlik ödeneği önemli bir gerçeği resmediyor, zira işsizlik ödeneği alanlar kendi istek ve iradeleri dışında işten çıkarılanları gösteriyor.

Aylar ve yıllar itibariyle işsizlik ödeneğinden yararlananları gösteren 1 nolu Tablo ile İşsizlik ödeneği almaya başvuran işçi sayısını gösterir 2 nolu Tablodan görüleceği üzere 2015 yılında 2014 yılına göre, 2016 yılında da 2015 yılına göre her ay bir önceki yılın aynı ayına göre artış işsizliğin giderek artan bir ivmeyle yükseldiğini çarpıcı biçimde gösteriyor. Üstelik bu artış hızı da yıl içindeki aylar bazında da giderek artma eğiliminde bulunuyor. Adeta freni patlamış kamyon gibi giderek hızını artırıyor.

Çare istihdamı artırmak olduğuna ve teşviklerin etkisi yetmediğine göre daha fazla ve üretime yönelik olarak dış kaynaklı sermayeyi yerli üretime yöneltmek olmalı. Yerli sanayi de ürkütülmeden rekabet gücünü artıracak önlemler alınmalı.

Fon varlığı da artıyor

Peki, madem işsizlik artıyor işsizlik fonunda biriken tutar neden artıyor? Cevabı çok basit, prim tahsili ve ödenek bağlanması arasındaki adil olmayan sistemden kaynaklanıyor. Eğer prime esas kazanç taban rakamı olan 1647 TL’den prime esas kazanç tavan rakamı olan 10705,50 TL’ye kadar işsizlik primi uygular, buna karşın işsizlik ödeneğine brüt asgari ücretin yüzde 80’i diye bir üst tavan koyarsanız hep kendinize doğru yontan bir keser kullanmış olursunuz, fon varlığı da artan işsizliğe rağmen 100 milyar TL’yi aşar.

Bu konuda da yapılması gereken adil olmayan kuralın değiştirilerek işsizlik ödeneğinde üst sınırın kaldırılması olmalıdır. Böylelikle 10.705 TL brütü olan ve adına ayda 321 TL işsizlik primi ödenen bir çalışan ile 3300 TL brütü olan ve adına ayda 99 TL işsizlik primi ödenen bir başka çalışanın işsiz kaldıklarında aynı tutarı yani 1307 TL işsizlik ödeneğini almaları garabetinin önüne geçilmelidir.  

(Kaynak: Ali Tezel | 31.10.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.