Ev Hizmetlisi Çalışma Şekline Göre Borçlar Kanunu Yada İş Kanunu Tabi Olabilir / Vedat İlki

 Genelde ev hizmetlisi olanların ilişkisi 4857 sayılı İş Kanun istisna hükümlerine göre İş Hukukuyla ilgisi olmadığı iddia edilir.

Yargı Kararlarında bununla ilgili çeşitli kararlarda mevcuttur.

Ev hizmetlerinde aşçı, uşak, temizlikçi gibi işlerde çalışan işçi ile ev sahibi işveren aralarındaki uyuşmazlığın iş mahkemesi yerine genel mahkemelerde çözümlenmesi gerekir.

Genelde bu ilişkilerde davalar;

Ø  Kıdem Tazminatı,

Ø  İhbar Tazminatı,

Ø  Ücret Alacağı,

Ø  Fazla Mesai,

Ø  Genel Tatil Ücreti,

Ø  Hafta Tatili Ücreti,

Ø  İzin Ücreti

olarak alacak davaları açılmaktadır.

Çoğu zaman da evlerinde çocuk bakıcılığı yapanların ev hizmetlisi kapsamında değerlendirmenin Borçlar Hukuku statüsüne sokmaları halinde yargı kararında bunu farklı gözle değerlendirilmesi söz konusu olmaktadır.

Örnek;

Davacı, davalı tarafından torunlarına bakmak üzere bebek bakıcısı olarak işe alındığını, iş akdinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek dava açabilir.

Davalı ise bu ilişkinin ev hizmetlisi olarak geçtiğini dava dosyasına eklemiştir.

Uyuşmazlık ortaya çıkmıştır.

Uyuşmazlık, taraflar arasındaki ilişkinin İş Kanunu kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve bu bağlamda iş mahkemesinin görevi noktasında toplanmaktadır.

4857 sayılı İş Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince, 4 üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, işverenler ile işveren vekillerine ve işçilerine, çalışma konularına bakılmaksızın bu Kanunun uygulanacağı belirtilmiştir.

5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1 inci maddesi uyarınca, İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında, iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözüm yeri iş mahkemeleridir.

4857 sayılı Yasanın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca, “ev hizmetlerinde çalışanlar” hakkında bu kanun hükümleri uygulanmaz. Ev hizmetlerinde aşçı, uşak, temizlikçi gibi işlerde çalışan işçi ile ev sahibi işveren ararındaki uyuşmazlığın iş mahkemesi yerine genel mahkemelerde çözümlenmesi gerekir. İş Kanunu kapsamı dışında bırakılan bu hizmetleri gören kimselerle bunları çalıştıranlar arasındaki hukukî ilişkilerde Borçlar Kanununun hizmet akdine ilişkin hükümleri uygulanır.

Aile bireylerini evden alarak alışverişe, şehir içinde gezmeye götüren, boş zamanında ev ve eklentilerinde zamanını geçiren şoföründe ev hizmeti yaptığı ve iş kanunu kapsamında olmadığı kabul edilmelidir.

Buna karşın evde hastaya bakan hemşire ve çocuk eğiticisi İş Kanunu kapsamında değerlendirilmelidir.

Örnek olay da ;

Tanık beyanlarından ve tüm dosya kapsamından davalının ortaokul çağlarında iki torununun olduğu, davalının bu torunlarına bakmak için davacıyı işe aldığı, davacının bu çocukların bakımı ile uğraştığı, bunun yanında ise arızi olarak ev işlerinde ev sahibine yardım ettiği bu nedenle davacı ile davalı arasındaki ilişkinin İş Kanunu'nun düzenlediği anlamda hizmet ilişkisi olarak değerlendirilmesi gerektiği, uyuşmazlığın çözümünde İş Mahkemesi'nin görevli olduğu anlaşılmıştır.( T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2013/16982 Karar No. 2014/3992 Tarihi: 11.02.2014)

Sonuç:

Çocuk bakıcısı ile ev hizmetlisi kavramını yargı kararları olmadan karıştırmayın,ikisinin de birbirinden farklı uygulama sahası vardır.

Bazen de işyeri ev sayıldığından ilişki 4857 sayılı Kanun hükümleri devreye girmektedir.

 

Not:EK/9 Sigorta Kapsamında olanlar her ne kadar aşağıdaki kodlarla ev hizmetlisi olarak bildirilse bile işin sosyal güvenlik boyutu olmaktadır.

Yargı aşamasında ise neyin Borçlar Kanununda ,neyin İş Hukuku kapsamında olduğuna salt EK/9 göre hüküm kurulmayacağını gösteriyor..

4857/4- e) Ev hizmetlerinde istisna..

Meslek adı ve kodu alanına Türkiye İş kurumunca belirlenen; aşçı (özel hizmet) 5120.03, diğer aşçılar 5120.04, aşçı 5120.10, çocuk bakıcısı 5311.01, evde çocuk bakım elemanı 5311.02, hasta bakım elemanı 5321.01, hasta ve yaşlı bakım elemanı 5322.01, hasta ve yaşlı refakatçisi 5322.03, yaşlı bakım elemanı 5322.04, engelli bakıcısı 5329.02, bahçıvan 6113.10, ütücü 8154.29, hizmetçi-ev işleri 9111.01, diğer gündelikçiler, temizleyiciler ve ilgili işçiler  9112.03, diğer hizmetçiler ve ilgili hizmet işleri 9112.03 mesleklerinden ilgili olanı yazılır.

 

Yukarıdaki yargı kararına göre yeşiller ev hizmetlisi olsa da,sarı renkler iş kanunun kapsamına girebilir.

(Kaynak: Ali Tezel | 15.12.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.