BASINDAN YAZILAR
2017 Yılının Vergi Yükü Kahramanları Asgari Ücretliler ve Engelliler Olacak / Şevket Tezel - MuhasebeTR

2017 Yılının Vergi Yükü Kahramanları Asgari Ücretliler ve Engelliler Olacak / Şevket Tezel

Kanun gereği vergi dilimleri her yıl yeniden değerleme oranı kadar artıyor. Ancak Hükümet isterse bu oranı değiştirebiliyor. TÜİK verilerine göre, 2015'dan 2016'ya geçiş döneminde yeniden değerleme oranı yüzde 5,58 oldu. Dolayısıyla 2015 yılında 12 bin lira olan yüzde 15'lik vergi dilimi 2016 yılında 12 bin 600 TL'ye çıkmıştı. 2017 yılında da yüzde 3,17’lik bir artışla 12.600 TL’lik dilim 13.000 TL’ye çıkarıldı.

Vergi Dilimlerinde Yavaş Artış Sürüyor

Zaten vergi dilimlerinin verilen zam oranlarına göre daha az artıyor oluşu ücretlinin her yıl biraz daha fazla vergi vermesine neden oluyordu. En altta bulunan asgari ücretli bile son 3-4 yıldır yılın son ayında yüzde 20'lik vergi dilimine giriyordu.

Asgari ücret ve vergi dilimleri arasındaki ilişkiden kaynaklanan bu anomali durumu somut olarak görmek son yıllardaki rakamsal verilerin ışığında daha mümkün.

Zira bir sorunu anlamak için önce nereden kaynaklandığını görmek gerekiyor. Asgari ücretin SSK işçi payı ve işsizlik sigortası primi işçi payını dışladığımızda önemli kısmı gelir vergisi matrahını oluşturur.

 

Yıllar

Yıllar

Brüt Asgari Ücretin Yıllık Toplamı

Asgari ücretin yıllık gv matrahı

15%

20%

Asgari ücretin GV matrahının GV ilk dilimine oranı

Asgari ücretin yıllık tutarının %20 dilime taşan kısmı

1 Ocak 2005

2005

5.864

4.985

6.600

8.400

0,76

0

1 Ocak 2006

2006

6.372

5.416

7.000

11.000

0,77

0

1 Ocak 2007

2007

6.885

5.852

7.500

11.500

0,78

0

1 Temmuz 2007

1 Ocak 2008

2008

7.483

6.360

7.800

12.000

0,82

0

1 Temmuz 2008

1 Ocak 2009

2009

8.154

6.931

8.700

13.300

0,80

0

1 Temmuz 2009

1 Ocak 2010

2010

8.937

7.596

8.800

13.200

0,86

0

1 Temmuz 2010

1 Ocak 2011

2011

9.801

8.331

9.400

13.600

0,89

0

1 Temmuz 2011

1 Ocak 2012

2012

10.962

9.318

10.000

15.000

0,93

0

1 Temmuz 2012

1 Ocak 2013

2013

12.001

10.201

10.700

15.300

0,95

0

1 Temmuz 2013

1 Ocak 2014

2014

13.230

11.246

11.000

16.000

1,02

245,5

1 Temmuz 2014

1 Ocak 2015

2015

14.850

12.623

12.000

17.000

1,05

622,5

1 Temmuz 2015

1 Ocak 2016

2016

19.764

16.799

12.600

17.400

1,33

4.199

1 Ocak 2017

2017

21.330

18.131

13.000

17.000

1,64

5.131

 

Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere asgari ücretin yüzde 20'lik gelir vergisi dilimine girme sorunu 2014 yılından bu yana ortaya çıkan bir sorundur. 2014-2015 yıllarında Aralık ayında yüzde 20'lik vergi dilimine girilmiş, nihayet 2016 yılındaki sıra dışı artış nedeniyle Ağustos değil Ekim ayında yüzde 20'lik vergi dilimine girmişti. Bu olumsuzluğa karşı Ekim ayında yapılan yasal düzenleme ile bekar asgari ücretlinin yüzde 20’lik dilime giren tutarı asgari geçim indirimine ilave edilerek çözülmüştü. Bu durumda çok çocuklu ve eşi çalışmayan işçilerin asgari geçim indirimi kayıp bekar işçi düzeyine kadar düşmüştü.  Ekim-Aralık 2016 ayları arasında asgari ücretliden yüzde 20 gelir vergisi tahsil edilmesi böylece önlenmişti.

2017 yılında da aynı olumsuz durum fazlasıyla yeniden oluştu. Eğer gelir vergisi dilimlerinin yüzde 15’lik kısmı asgari ücretlinin yıllık gelir vergisi matrahı kadar belirlenmiş olsaydı böyle bir olumsuzluk doğmayacaktı. Şimdi 2016 yılındaki gibi bir pansuman tedbirle yüzde 20’lik dilime giren tutar asgari geçim indirimine yedirilmezse asgari ücretli, 2017’de daha fazla vergi ödeyecek. Kadı ki şu an böyle bir düzenleme bulunmuyor.

 

Engelli Vergi İndiriminde de Kayıp Olacak

Aynı mantık engelli vergi indirim hakkında da geçerli bulunuyor.

Engelliler engel oranlarına göre ücret veya aylıklarının belli bir bölümünü gelir vergisinden istisna tutabiliyorlar.

ENGELLİLİK  İNDİRİMİ TUTARLARI
(Gelir Vergisi Kanunu 31. Madde)

 

2013

2014

2015

2016

2017

 

Artış Oranı (%)

İstisna Tutarı (TL)

Artış Oranı (%)

İstisna Tutarı (TL)

Artış Oranı (%)

İstisna Tutarı (TL)

Artış Oranı (%)

İstisna Tutarı (TL)

Artış Oranı (%)

İstisna Tutarı (TL)

I. Derece Engelliler Asgari % 80

3,9

800

0

800

10

880

2,27

900

0

900

II. Derece Engelliler Asgari % 60

5,26

400

0

400

10

440

4,55

460

2,17

470

III. Derece Engelliler Asgari % 40

5,56

190

0

190

5,26

200

5

210

0

210

 

Memur maaş artışlarının enflasyon oranlarına göre yapıldığı düşünülürse tablo engellinin vergi indirim hakkının da diğer çalışanlar gibi giderek daha fazla vergiye tabi olarak verimsizleştiğini net bir biçimde ortaya koyuyor. Zira engellinin gelir vergisinden muaf tutulacak kısmında artış ücret artışlarına göre kısıtlı tutuluyor.

Örneğin 2013 yılı Ocak katsayısının 0,073737 ve 2017 yılı katsayısının da (Eğer Aralık 2016 ayı enflasyonu yüzde 1,91'den yüksek çıkmazsa) 0,096056 olacağına göre enflasyona göre yüzde 30,27'lik bir aylık artışı meydana geldiği, buna karşın 2012 yılında 800 olan 1.derece engelli indirim tutarının da 2016 yılı başında olduğu gibi 900 TL'de kalacağına bakılırsa yüzde 12,50'lik yani yarıdan bile az artış meydana geldiği görülüyor.

Yine örneğin 2016 yılında asgari ücret artışı yüzde 7,92 iken ve toplumun büyük kısmınca bu artış tatminkâr bulunmazken 1. ve 3.derece engellinin vergiden muaf tutarlarında artış hiç yapılmazken 2.derece engellinin vergiden muaf tutarı yüzde 2.17 oranında artırılmış bulunuyor.

İşte bu rakamlar engelliler de dahil olarak çalışanın 2017 yılında biraz daha fazla oranda gelir vergisi ödemek durumunda kalacağını net bir biçimde gösteriyor.

(Kaynak: Ali Tezel | 30.12.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM