Tüketiciler, pasaport harçlarında iadenin yılbaşından itibaren uygulanmasını istiyor / Ahmet Yavuz

Vergi ve harçlar, devletin vatandaşlardan zora dayalı olarak tahsil ettiği gelirlerdir. Vergilerin doğrudan karşılığı bulunmazken, harçlarda yapılan iş mukabili alınan bir bedel söz konusudur.

Yani devlet verdiği bir hizmetin karşılığında harç adı altında bedel tahsil eder. Bu bedeli mezkur hizmetten faydalanan kişiler faydalandıkları hizmet için daha önce belirlenmiş miktarda öder. Maktu vergi ile harçların dönemsel olarak arttığı tarihler, genel olarak bilinir. Bu yüzden ehliyet çıkarma, pasaport alma, tapu devri gibi işlemleri olanlar, yıl sonunda ilgili dairelere akın ederek zamlı tutarda harç veya vergi ödemekten kaçınmaya çalışır. Bir de bu tür belirli sürelerin dışında yetki sınırlamasına göre değişen bir şekilde; Meclis'te kabul edilen bir kanun, Bakanlar Kurulu'nca alınan bir karar veya Maliye Bakanlığı'nca yayımlanan bir tebliğle bu vergi ve harçların arttığı, nadiren de olsa azaldığı dönemler vardır. Bu sürpriz değişikliklerde özellikle değişiklik tarihine yakın dönemlerde işlem yaptıranların mağdur olduğu görülür.

Geçtiğimiz günlerde Bakanlar Kurulu, pasaport işlemlerinde alınan harçların yarı yarıya indirilmesi yönünde bir karar aldı. 20 Haziran'da Resmi Gazete'de yayımlanan kararla pasaport işlemleri için 2010'da uygulanmakta olan maktu harç tutarları yeniden belirlenmişti. Değişiklikten sonra birçok vatandaş yüksek tarifeden harç ödediklerini beyan ederek, fazladan ödedikleri harçların kendilerine iade edilmesini talep etti. Vatandaşlar aslında pasaport harçlarının zaten dünya standartlarına göre çok yüksek olduğunu, bu indirimle sadece dünyada uygulanan genel harca yaklaşılmış olduğunu belirtiyor. Ayrıca aynı sürede hizmet alan kişilere harcın farklı uygulandığı, yılbaşından itibaren fazla harç ödeyenlere aradaki farkın iade edilmesi gerektiği de ifade ediliyor. Özellikle hac için yurtdışına çıkacak 74 bin hacı adayı bu işlemde mağdur edilmiş oldu. 1 Haziran'dan beri yürürlüğe giren e-pasaport için başvuranlar da aynı şekilde mağduriyet yaşıyor.


--------------------------------------------------------------------------------


İade alınabilecek harçlar
Harçların genel özelliklerinden birisi de harca mevzu olan işlemin yapılmasını isteyen kişilerin harcı peşin olarak ödeyecekleri kuralıdır. Yani harç ödenmeden, tapuda işlem yapılamaz, mahkemeden ilam alınamaz ve pasaport işlemi yapılamaz. Pasaport işlemlerinde de harç, pasaportun düzenlenmesi veya temdit edilmesiyle doğar. Dolayısıyla pasaportlar, düzenlendikleri tarih itibarıyla kanunda öngörülen tutar üzerinden harca tabi tutulur. Gelir İdaresi de bu bilgi ve kurallardan hareketle bir genelge yayınladı. Genelgede, 20 Haziran'da yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararıyla pasaport harçlarının düşürüldüğüne dikkat çekilerek, bu tarihten sonra, pasaport almak veya süre uzatmak için başvuruda bulunan ve 20 Haziran'dan önce harç ödemesinde bulunan vatandaşların, tarifedeki harç tutarlarının değişmesinden kaynaklanan, fazla ödenmiş harcı iade alabilecekleri belirtiliyor. Yani 20 Haziran'dan önce pasaport için başvuran ve harcını eski yüksek tarifeden ödeyen, fakat pasaport işlemleri 20 Haziran ve sonrasında yapılan vatandaşlar fazla ödedikleri harcı iade alabilecek. Genelgede, 20 Haziran tarihinden önce düzenlenmiş veya temdit edilmiş pasaportlara ilişkin olarak ödenen harçlarda söz konusu farka isabet eden harcın ise iade edilmesine imkan bulunmadığı ifade ediliyor. Bu uygulamadan mağdur olduğunu düşünen vatandaşlar ve tüketici dernekleri bu işin peşini bırakacak gibi görünmüyor. İndirimli harç uygulamasının yılbaşına çekilmesi ve bu dönemde fazla ödenen harçların iade edilmesi için mahkemelere gidilecek. Bakalım mahkemeler bu konuda nasıl karar verecek?

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 12.07.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.