Kurumların taşınmaz satışlarından doğan zararları / Bumin Doğrusöz

Kurumlar taşınmazlarını sattıklarında satış kazancını kısmen de olsa kurumlar vergisinden istisna tutabilirler.
Kurumlar Vergisi Ka-nunu'nun 5. maddesinin 1/e bendinde; kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazları satışından doğan kazançlarının % 75'lik kısmını, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar satış bedelini tahsil etmek ve satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutmak kaydı vergiden istisna tutabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Vergiden istisna edilen ve fona alınan bu kazanç kısmı, beş yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilemez veya işletmeden çekilemez ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılamaz. Aksi halde bu işlemlere tabi tutulan istisna kazanç için zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır.
Taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları değerlerin satışından elde ettikleri kazançlar istisna kapsamı dışındadır.
Öte yandan aynı maddenin 3. fıkrasında, "kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez" hükmü yer almıştır.
Kurumların taşınmaz satış kazançlarını vergiden istisna etme olanakları dolayısıyla, taşınmaz satışından zarar doğması halinde aktardığımız 3. fıkra dolayısıyla, bu zararın kurum matrahının tespitinde dikkate alınıp alınamayacağı zaman zaman tereddütlere yol açmaktadır.
Vergi Dünyası Dergisinin Eylül 2010 sayısında yayımlanan bir makalede İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının (yazarı tarih ve sayısını vermemiş ama bizim araştırmamıza göre 5.6.2007 tarihli olması gereken) bu konudaki zararın kurum kazancından indiriminin kabul edilmeyeceği yönündeki bir özelgesine de dayanılarak bu zararın indiriminin kabul edilemeyeceği, ancak % 25'inin indiriminin kabul edilmesinin daha adil olacağı, kazancın % 75'i istisnadan yararlanıyorsa, zararın reddedilecek kısmının da aynı oranda olması gerektiği savunulmaktadır (Baş Hesap Uzmanı Soner Ülgen, "Gayrimenkul Satış Kazancı İstisna Uygulamasınsa Zarar Doğması Durumunda Zararın Tamamı mı, Yoksa % 75'i mi Kanunen Kabul Edilmeyen Giderdir?", Vergi Dünyası, s:349 sf:33 vd.)
Buna karşılık Yaklaşım Dergisinin Ekim 2010 sayısında yayımlanan bir makalede, bu defa Gelir İdaresi Başkanlığının 23.8.2007 tarihli ve bu istisnanın mutlak bir istisna olmadığı, dolayısıyla bu konuda oluşan zararın tamamının kurum kazancının tespitinde dikkate alınacağı yönündeki özelgesine ve geçmişteki benzer bir istisna zamanında verilmiş Danıştay 4. Dairesinin bir kararına dayanılarak, zararın tamamının kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerektiği savunulmaktadır (Baş Hesap Uzmanı Ali Tuğlu, "İki Tam Yıldan Uzun Süreli Aktifte Yer Alan Gayrimenkul Ve İştirak Hisseleri Satışından Doğan Zararların Mahsubu", Yaklaşım, s:214 sf:121 vd.)
Her şeyden önce bu istisnaya ilişkin düzenleme, kazancı mutlak olarak vergiden istisna etmemekte, istisnadan yararlanmayı hem mükelleflerin tercihine bırakmakta hem de bazı koşulların yerine getirilmesi koşuluna bağlamaktadır. Kaldı ki, istisnadan yararlanmak isteyen mükellefin dahi, kazancının % 75'ini vergiden istisna etmesi şart olmayıp, istisnadan daha düşük oranda da yararlanmak da mümkündür.
Bana göre de, 5. maddenin yukarıya aktardığımız üçüncü fıkrası, kazancı hiçbir koşula bağlamaksızın ve mükellefin tercihine bırakmaksızın vergiden istisna eden düzenlemelerle ilgilidir. Bu nedenle kurumların gayrimenkul satışlarından doğan zararların tamamının, gayrimenkul kurumun aktifinde iki yıldan fazla süre ile kalmış olsa dahi, dikkate alınması gerekmektedir.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 04.10.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.