İnceleme aşamasında olan vergilerde yeniden yapılandırma / Prof. Dr. Metin Taş, Sezgin Özcan

Hükümet tarafından TBMM'ye gönderilen tasarı, inceleme aşamasındaki vergilerin de yeniden yapılandırılmasını kapsıyor. Söz konusu yapılandırma, incelemenin niteliğine göre değişiklik gösterebiliyor. Tasarıdaki bir başka konu da 'pişmanlık'. Buna göre pişmanlık dilekçesini verenler cezadan kurtulmuş olacak. Bu kişiler eksik vergilerini de 18 taksitte ödeyebilecek


Kesinleşmiş veya yargı aşamasında olup henüz kesinleşmemiş olan vergi ve cezaların yanı sıra, 31 Temmuz 2010 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak devam etmekte olan incelemeler de kanun kapsamında yer alıyor.


İNCELEMELERE DEVAM EDİLECEK
Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanıldığı halde, yayınlanma tarihine kadar tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecek.

Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen vergilerin yüzde 50'siyle bu tutar üzerinden kanunun yayınlanma tarihine kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile, bu tarihten dava açma süresinin bitimine kadar olan süre için hesaplanacak gecikme faizinin tamamı ödenecek.

Taksitli ödemenin tercih edilmesi halinde ödemeler; ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte gerçekleştirilecek.

Bu durumda, vergi aslının yüzde 50'si,
Vergi aslı üzerinden, kanunun yayınlanma tarihine kadar hesaplanan gecikme faizi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların tamamı silinecek.

Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda ise cezanın yüzde 25'inin ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödenmesi şartıyla, kalan yüzde 75'i silinecek.
İştirak nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarının yüzde 25'inin ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödenmesi halinde, kalan cezanın yüzde 75'i silinecek.


GÜMRÜKLE İLGİLİ YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ YERİNE GETİRMEYENLER
TASARI gümrük idareleri tarafından alınan vergiler için de pişmanlık yolunu açmış durumda. Buna göre 31 Temmuz 2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce doğan gümrük yükümlülüklerine ilişkin olarak Gümrük Kanunu'na ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği halde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıkların, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar ilgili gümrük idaresine bildirilmesi halinde, vergilerin tamamının ve kanunun yayınlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ikişer aylık dönemler halinde en fazla 18 eşit taksitte ödenmesi şartıyla, gecikme faizi alınmayacak ve idari para cezası kesilmeyecek.


VERGİ İNCELEMESİNE BAŞLAMA NE ANLAMA GELİYOR?
TASARIDAN, olası kavram karışıklığına yer vermemek amacıyla 'vergi incelemesine başlama' ifadesinin açıklaması da yapılmış. Buna göre incelemeye başlama, kanunun yayımlandığı tarihten önce mükellefler nezdinde;

l VERGİ incelemesine başlanıldığı hususunun bir tutanağa bağlanması,
l VERGİ incelemesi yapılmak üzere mükellefin yazı ile davet edilmesi,
l KANUNİ defter ve belgeleri isteme yazısının tebliğ edilmiş olması,
l MATRAH tesisine yönelik tutanak düzenlenmesi, l KANUNİ defter ve belgelerin incelenmek üzere vergi incelemesine yetkili olanlara ibraz edilmiş olması hallerini kapsıyor.

PİŞMAN OLANLARA CEZA YOK
TASARIDA, Vergi Usul Kanunu'nun 371. maddesinde düzenlen 'pişmanlık' konusunda düzenlemeler var. Pişmanlık hükümlerinden yararlanmak isteyen mükellefin, pişmanlık dikçesini vermesinin ardından 15 gün içinde eksik ödedikleri vergileri gecikme faiziyle birlikte ödemeleri gerekiyor. Aksi halde, kendilerini ihbar etmiş duruma düşebiliyorlar.
Tasarıda pişmanlık konusunda sağlanan imkan, hem gecikme faizleri hem de ödeme süresi yönünden geçerli. Buna göre; 31 Temmuz'dan önceki dönemlere ilişkin, bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelerin kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar pişmanlıkla verilmesi halinde, beyan edilen matrahlar üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamıyla hesaplanacak pişmanlık zammı yerine, kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın kanunda belirtilen süre ve şekilde (ikişer aylık dönemler halinde en fazla 18 eşit taksitte) tamamen ödenmesi şartıyla pişmanlık zammı ve vergi cezalarının tamamı silinecek.

Yine aynı dönemlere ilişkin kanunun yayın tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar, kendiliğinden verilen beyannameler için de aynı olanak söz konusu. Bu durumda, beyannameler üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile hesaplanacak gecikme faizi yerine kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi şartıyla gecikme faizi ve vergi cezalarının tamamı silinecek.

EMLAK VERGİSİ BİLDİRİMİNDE BULUNMAYANLAR
EMLAK Vergisi Kanunu'na göre, vergi değerini değiştiren sebeplerin (yeni bina inşa edilmesi; binanın kullanılış tarzının tamamen değiştirilmesi; bina, arsa ve arazinin mükellefinin değişmesi yani satın alınması gibi) bulunması halinde, vergi değerini değiştiren sebebin ortaya çıktığı yılın sonuna kadar, değişikliğin yılın son üç ayı içinde meydana gelmesi halinde ise olayın gerçekleştiği tarihten itibaren üç ay içinde, ilgili belediyeye emlak vergisi bildirimi verilmesi gerekiyor.

Tasarı ile emlak vergisi bildiriminde bulunulmayanlar ile eksik bildirimde bulunanlar için de kolaylık sağlanıyor. Buna göre, 2010 yılı ve önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak emlak vergisi bildiriminde bulunmayan veya bildirimde bulunduğu halde vergisi eksik tahakkuk eden mükelleflerin, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar bildirimde bulunarak;

l TAHAKKUK eden vergi ve taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının tamamını ve

l BUNLAR üzerinden kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı ikişer aylık dönemler halinde en fazla 18 taksitte ödemeleri halinde, ceza verilmeyecek ve gecikme faizi ve gecikme zamları silinecek.

KANUNUN YAYIN TARİHİNDEN ÖNCE TAMAMLANAN İNCELEMELER
KANUNUN yayınlandığı tarihten önce tamamlanmasına karşın, kanunun yayın tarihinde veya daha sonraki bir tarihte vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları da söz konusu olabilir.

Tasarıda bu konu da düzenlenmiş bulunuyor. Tasarıya göre, bu durumda gerekli tarh ve tebliğ işlemleri yapılacak. Yapılan tarhiyat üzerine, mükellefler inceleme aşamasında olan vergiler için sağlanan olanaklardan yararlanabilecekler.

Yani, tarh edilen verginin yüzde 50'si ile bu tutar üzerinden kanunun yayınlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarla bu tarihten dava açma süresinin bitimine kadar olan süre için hesaplanacak gecikme faizinin tamamının ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödenmesi halinde, vergi aslının yüzde 50'si ile kanunun yayınlandığı tarihe kadar uygulanan gecikme faizi ve vergi aslına bağlı cezaların tamamı silinecek.

Vergi aslına bağlı olmayan cezalar ile iştirak nedeniyle kesilmiş olan vergi ziyaı cezalarının ise yüzde 25'inin ödenmesi halinde, kalan yüzde 75'i silinecek.
Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla, 'tarhiyat öncesi uzlaşma' hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş, ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmemiş vergi ve cezalar için de mükelleflerin aynı olanaktan yararlanmaları söz konusu olacak.

Yarın: Matrah ve vergi artırımıyla vergi incelemesinden kurtulmak hangi durumlarda mümkün? Artırım ne zaman yapılmalı? Matrah ve vergi artırımından kimler yararlanamayacak? Söz konusu kısıtlamalarda hangi durumlar esas alınacak?

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 04.12.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.