Kasada olmayan paraya düzeltme imkânı geliyor / İsmail Kökbulut

Kasada olmayan para olur mu?

TBMM Genel Kurulu'nda son aşaması tamamlanan torba kanunda kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan kasa mevcudu ile ilgili düzenleme var. Kasada olmayan para nasıl olur? Ticari işletmeler faaliyetlerini sürdürebilmek için mal ve hizmet alımı yapmak durumunda. Mal ve hizmet alımlarının karşılığı nakit varlıklarından ödeyerek banka ve kasa hesabına kaydedilir. Ancak kayıt dışılığın bulunduğu yerlerden yapılan mal ve hizmet alımlarında fatura veya belge temin edilemediği için fiilen bedeli ödenmesine rağmen kayıt üzerinden herhangi bir ödeme görünmez. Bu durumda fiilen ödenen para kayıtlarda varmış gibi durmaya devam eder. Bu işlemlerin yıllar itibarıyla biriktiğini düşünürseniz fiilen olmayan ancak kayıtlarda varmış gibi görünen para yani kasa hesabındaki şişkinlik işletmeyi yönetenlere sorun olur. Hatta zaman zaman fiilen kasada mevcut olmayan paranın işletmeyi yönetenlerce özel ihtiyaçlarında kullandıkları ve işletmeden çektikleri iddiasıyla üzerinden faiz hesaplanıp işletmenin geliri olarak üzerinden cezalı olarak vergi isteniyor. Yetmedi bir de hesaplanan faiz üzerinden ayrıca yüzde 18 oranında Katma Değer Vergisi isteniyor. Kısaca mal ve hizmet alımını belgeleyemediği için gider yazamayarak mağdur olan ve fazla kurumlar vergisi ödeyen firmanın mağduriyeti bir de kasada mevcut olmayan ancak kayıtlarda görünen para için devam eder.

Torba kanun bu sorunu çözüyor!

Önümüzdeki günlere Resmi Gazete'de yayımlanması beklenen ve ismi uzun olduğu için kısaca torba kanun olarak adlandırılan düzenlemelerde mevcut olmamasına rağmen kayıtlarda görünen kasa ve ortaklardan alacak olayını çözüyor. Ancak bu düzenleme sadece bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerini kapsamakta.

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenleyecekleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan

- Kasa mevcutlarını ve

- İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilecekler.

Kurumlar vergisi mükelleflerinin 31.12.2010 tarihli bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde mevcut bulunmayan kasa ve ortaklardan alacaklar tutarlarını düzeltmek için beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplayacak ve hesaplanan vergiyi beyanname verme süresi içinde ödeyecekler.

Şirketler kasa ve diğer ortaklardan alacaklar hesabında mevcut olmayan tutarlara ilişkin yapacakları muhasebe düzeltme kayıtlarının karşılığını kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alacaklar. Yani beyan edilen tutarlar ile ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecek.

Mevcut olmayan tutarların 31.12.2010 Bilançosu'nda görünme zorunluluğu

Kanun metnine göre bu kapsamda işletmede mevcut olmayan kasa ve ortaklardan alacakların kayıtlarının 31.12.2010 tarihli bilançoda yer alması gerekir. Aksi halde işletmede bulunmayan kasa mevcutları ile ortaklardan alacakların bu kapsamdan faydalanması mümkün değil. Kanuna ilişkin ilk tasarıda bu tarih 31.12.2009 olarak belirlenmişti ancak bu durum 31.12.2009 tarihine kadar olan problemleri çözecekti. Yapılan değişiklik ile tarihin 31.12.2010 olarak düzeltilmesi birçok firmanın durumunu yeniden gözden geçirmesine ve fiili duruma uymasını sağlayacak.

2010 yılı için gerçekte olmayan kasa ve ortaklardan alacaklara adatlandırma (faiz hesaplaması) yapılacak mı?

31.12.2010 tarihli bilançoda yer alan ve işletmede gerçekte mevcut olmayan kasa ve ortaklardan alacaklar üzerinden bu paraların işletme tarafından borç para olarak ortaklara veya yöneticilere borç verildiği gerekçesi ile üzerinden faiz hesaplanıp ayrıca 2010 yılı için vergilendirme yapılabilir mi? Bu kapsamdan faydalanan şirketlere ileride bu kanun 31.12.2010 tarihinde bilançoda yer alan kasa ve ortaklardan alacaklar hesabını düzeltiyor, öncesi için cezalı bir durumla karşılaşılabilir mi? Bu sorular bu kapsamdan faydalanmak isteyen birçok firmanın tereddüdü olarak karşımızda duruyor. Ayrıca geçmiş yıllarda fiilen mevcut olmadığı halde kasa ve ortaklardan alacaklar hesabında yer alan yüksek tutarlar nedeniyle cezalı duruma düşen şirketler bu kapsamdan faydalanmaları halinde devam eden davaları varsa vergi davaları nasıl etkilenecek?

Muhtemelen kanunun yayımından kısa bir süre sonra kanuna ilişkin usul ve esaslara yönelik genel tebliğ yayımlanacak. Bu tebliğde söz konusu kapsamda yapılan beyanla ilgili olarak fiilen olmayan kasa ve ortaklardan alacaklarda görülen tutarların kâr dağıtımına bağlı vergi tevkifatı dahil olmak üzere geçmişe yönelik ilave herhangi bir tarhiyat yapılmayacağına ilişkin açıklamanın bu kapsamdan faydalanmak isteyen birçok şirketi rahatlatacağı bir gerçek. Bu nedenle kanunun yayımlanmasından sonra bu durumda olan birçok firmayı rahatlatma için 31.12.2010 tarihinde gerçekte olmamasına rağmen kayıtlarda yer alan kasa ve ortaklardan alacaklarda yer alan tutarlara ilişkin ileride geçmişe ilişkin herhangi bir işlemin yapılmayacağının açıkça belirtilmesinde fayda var.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 14.02.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.