Vergi Sözleri: 2002-2011 / Prof. Dr. Hakan Üzeltürk

Bugünlerde ülkemizde 2011 seçimlerinin hemen öncesinde partilerin seçim vaadleri konuşulmaktadır. Partiler siyasetin ülkemizdeki anlaşılma şekline paralel bir biçimde konumuzla da bağlantılı olarak vergiler alanında çeşitli tespitler yapmakta ve problemlerin çözümü için bazı politika veya öneriler getirmektedirler. Burada önemli olan husus aslında bu vaadlerden ziyade geçmiş dönem vaadlerinin nasıl sonuçlandığıdır. Siyasette söz vermek kolaydır. Fakat bu sözlerde durmak da gerekir. Aksi halde her seçim döneminde sözünü tutamayan siyasilere oy verip duran bir seçmen kitlesi karşımıza çıkacaktır. Bu durumda ne verilen sözün ne de verilen oyun bir değeri kalmayacaktır. Zira sözünü tutmayan politikacılar kadar bunlara oy verenler de hatayı kendilerinde aramalıdırlar. Bu nedenle bu sıralar vergi konusunda sıkça gördüğümüz seçim yazılarından farklı olarak vaadlerden ziyade geçmişte verilen sözlerin sonuçları üzerinde durulacaktır.

2002 senesinden beri iktidarda bulunan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin 3 Kasım 2002 seçimleri için hazırladığı ve 26 Eylül 2002 tarihinde düzenlenen basın toplantısında kamuoyuna açıkladığı “Herşey Türkiye İçin” başlıklı seçim bildirgesinde yer alan ve sonrasında oluşturulan 59. Hükümetin vergiler konusunda yapacakları şu şekilde belirlenmiştir:

1.Vergi oranlarının düşürülmesi ve vergi sayısının azaltılması
2.Verginin tabana yayılması, kişi ve kurumları kayıt dışılığa iten nedenlerin kaldırılması ve vergi idaresinde etkinliğin sağlanmasıyla, vergi oranlarının tedricen indirilmesi
3.Vergi sistemini karmaşık hale getiren istisna ve muafiyetlerin basitleştirilmesi,
4.Diğer kanunlardaki vergi ile ilgili hükümlerin vergi kanunları içine alınması, vergi sistemi basitleştirilmesi, günümüz şartlarında uygulanamayan vergilerin kaldırılması
5.Vergi düzenlemelerinde, kamu finansmanı öncelikleri yanında, verginin iktisadi birimlere etkisi, ekonomik ve sosyal getirisi, üretim ve istihdama tesiri ile vergi benzeri yükümlülüklerin dikkate alınması
6.“Vergi barışı projesi” kapsamında, vergi ihtilafları ile ilgili 130 bine ulaşan dosya vergi ve faiz indirimi yoluyla tasfiye edilmesi; matrah artırımı, tahsilât kolaylığı, stok affı, demirbaş affı gibi yollarla sistemin kayıtlı ekonomiye geçmesinin alt yapısının hazırlanması
7.Geçmişe yürüyen ya da geçmişi esas alan vergi kanunları çıkarılmaması
8.Mali milat uygulamasının kaldırılması
9.Kurum kazançlarının vergilendirilmesinde, gelir ve kurumlar vergisi arasında entegrasyonun sağlanması
10.Menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesi ile ilgili olarak yapılan düzenlemelerin basit, kalıcı, uygulama kolaylığı olan, vergi adaletini zedelemeyen nitelikler taşıması
11.Damga vergisi ve harçlar gibi işleme dayalı vergilerin çoğunun kaldırılması, kalanların ise oranlarının düşürülerek üst sınır getirilmesi
12.Gelir idaresinde birimlerin görev ve yetkilerinin açıkça belirlenmesi, mali yönetimin esnek ve fonksiyonel bir yapıya kavuşturulması
13.Mükelleflerin bilgisayar sistemiyle beyanlarını, tahakkuklarını ve ödemelerini internet üzerinden yapabilmeleri

Bundan sonra 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılan seçimler sonrasında AKP yeniden iktidara geldi. 31 Ağustos 2007 tarihinde açıklanan 60. Hükümetin Programı’ndaki vergiyle ilgili düşünceler şu şekilde ifade edilmiştir:
1.Uygulayacağımız vergi politikalarının temel amacı; ekonomide kayıtdışılığın azaltılması, rekabet gücümüzün artırılması, daha basit, adil ve geniş tabanlı bir vergi sistemi oluşturmaktır.
2.İktidarımız döneminde kurumlar vergisini % 33’ten % 20’ye, gelir vergisinin üst dilimini % 45’ten % 35’e düşürdük.
3.Eğitim, sağlık, gıda, giyim gibi alanlarda KDV oranını % 18’den % 8’e düşürdük.
4.Önümüzdeki dönemde, öncelikle istihdam üzerindeki yükler olmak üzere vergi oranlarını indirmeye devam edeceğiz.
5.Damga vergisi başta olmak üzere, işlemler üzerindeki vergileri kademeli olarak kaldıracağız.
6.Vergi politikalarında öngörülebilirliği artıracak, vergi mevzuatını sadeleştireceğiz.
7.Hükümetimiz, kayıtdışılığı, işletmelerin verimliliğini azaltan, büyümesini engelleyen ve rekabet edebilirliğini azaltan bir sorun olarak görmektedir. Önümüzdeki dönemde de kayıtdışılıkla mücadele öncelikli alanlarımızdan biri olacaktır.
12 Haziran 2011 seçimlerinde AKP, “Hedef 2023” başlıklı seçim beyannamesinde şu vaadlerde bulunmaktadır:
1.Kamu gelir politikamız ülke kaynaklarının en etkin şekilde kullanılabilmesini sağlamaya yönelik olacak şekilde uygulanmaya devam edilecektir. Bu konuda en önemli uygulama aracı olan vergi politikası ekonomik büyümeyi, yatırımı ve istihdamı destekleyecek ve ekonomide kayıt dışılığın azaltılmasını sağlayacak şekilde gözden geçirilecektir. Kayıt dışılık azaldıkça vergi oranları da azalacaktır.
2.Bu anlamda vergi politikasının uygulanmasında daha çok üretmek isteyenin, kaynağını daha etkin kullanmayı taahhüt edenin, vergisini düzenli ödeyenin, kazancıyla daha çok personel istihdam edenin ve ekonomiyi büyütecek her tür yeni girişimcinin yanında olan ve ekonomik aktörlerce öngörülebilirliği yüksek, sürprizlere kapalı proaktif bir anlayış benimsenecektir.
3.Ekonomik büyümeyle birlikte vergi gelirlerimizin elde edildiği türlerin oransal dağılımı dolaysız vergiler lehine değiştirilerek, gelişmiş ekonomilerle paralel bir yapıya kavuşturulacaktır.
4.Vergi politikalarının uygulanmasında doğrudan küresel sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılmasına, yatırımların ve Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesine, istihdamın arttırılmasına ve bölgelerarası gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelik bir yaklaşımla devam edilecektir.
5.Vergi mevzuatı sadeleştirilecek, mali yükümlülüklerin zamanında ödenmesini sağlamak amacıyla etkin bir tahsilât sistemi oluşturulacaktır. Vergiye gönüllü uyumun arttırılması ve vergi tabanının genişletilmesine yönelik çalışmalar sürdürülecektir.
6.Yerel yönetimlerin öz gelirlerinin arttırılmasına yönelik düzenlemeler hayata geçirilecektir.

Seçmen gözüyle soralım. Bu çerçevede, örneğin, geçmişe yürüyen vergi kanunları çıkarılmaması sözü tutulmuş mudur, vergi tabanı yaygınlaştırılmış mıdır, kayıtdışı ekonomi ve kayıtdışı istihdam ne durumdadır, adil bir vergi sistemi oluşturulabilmiş midir, vergi sistemi basitleşmiş midir, kaldırılması planlanan, geçici olarak getirilen vergiler konusunda neler yapılmıştır, vergi düzenlemelerinde etki analizleri yapılmış mıdır, vergi ve hukuk ilişkisi kurulmuş mudur, vergi sistemi basitleştirilmiş midir, vergi afları sürmekte midir, kalıcı vergi indirimleri yapılmış mıdır gibi birçok soru sormak mümkündür. AKP’nin 2023 vizyonuna baktığımızda 2002 vaadlerinin ya devamı olduğunu ya da 2002 vaadlerinin artık bahis konusu yapılmadığını görmekteyiz. İnternet üzerinden beyan gibi (uygulamadaki problemler sebebiyle tam olmasa da), bazı sınırlı vergi indirimleri gibi olumlu sayılabilecek gelişmelerin yanı sıra yukarıdaki soruların kapsamında genelde vaadlerin uygulama ve hukuk bakımından oldukça önem taşıyan büyük bir kısmının yerine getirildiğini söyleme imkânı bulunmamaktadır. Bunlara uygulamada görülen vergi problemleri, tahsilât zorlukları ve bu nedenle çıkarılan aflar, vergi hukukunun hala çok uzaklarda olması, vergi artışlarında kırılan dünya vergi rekorları gibi bu satırlardan zaman zaman duyurduğumuz önemli problemleri de ilave edersek vaadlerin yerine getirilmemesi rekoru şimdilik 2002’den 2011’e ulaşmış bulunmaktadır. Dolayısıyla vergi rekorlarına alışmış ülkemiz mükellefleri için şimdi “Hedef 2023” mü dersiniz?

(Kaynak: 6news | 17.05.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.