İlk yarıyıl bütçe performansı / Osman Arıoğlu

İlk yarıyılda bütçe performansı beklenildiği gibi, bütçenin fazla vermesi ile sonuçlandı.

Bunda elbette bu yıl yürürlüğe giren cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı yeniden yapılandırma yasasının önemli etkileri var. Ancak önemli olan genel seçimlerin de içinde bulunduğu bir dönemde bütçenin hem dönemsel olarak hem de aylık bazda fazla vermesidir.

Bu köşede bütçe rakamları açıklandıkça, hem aylık hem de dönemsel bazda özet tablolarla durumu değerlendirmeye çalışıyoruz. Bunun hem belli bir dönemdeki temel bütçe büyüklüklerinin toplu olarak görülebilmesi hem de rakamların ışığında değerlendirmenin de yer alması bakımından birçok okuyucuya derli toplu bilgi sağladığına inanıyoruz. Bu yöntemle bütçe sonuçlarını özetlemeye ve değerlendirmeye devam edeceğiz.

Haziran ayı bütçe sonuçlarına göre kümülatif bazda rakamlar aşağıdaki tabloda yer aldığı şekildedir.

Tablodan görüleceği üzere bütçenin harcamalar bölümü kümülatif bazda bütçedeki artış oranının altında kalmıştır. Bütçede kümülatif bazda %6,2'lik bir artış öngörülmüşken gerçekleşme %4,9 olmuştur. Faiz hariç giderlerde ise bütçedeki kümülatif artışın üzerinde, yaklaşık %11'lik bir artış olmuştur. Oysa bütçe öngörüsü %7,7 civarındaydı. Bu demek oluyor ki, ilk yarıdaki harcamalardaki olumlu seyrin en baş aktörü faiz giderlerindeki azalıştır. Faiz giderlerinde dönemsel hedefin altında kalınmasının en önemli nedeni, elbette ki ilk yarıda faiz oranlarının düşük seyretmesidir. Zaten ilk yarıda bütçenin kümülatif bazda 2,9 milyar TL. fazla vermesinin de harcamalar ayağındaki en temel nedeni budur.

Aslında genel ekonomik gidişat faiz oranlarının seyrini belirliyor. Bir yandan da ekonomideki veriler olumlu oldukça faiz oranları daha düşük gerçekleşiyor. Faiz oranlarındaki bu düşük gidişte elbette sadece Türkiye ekonomisinin performansı değil aynı zamanda uluslararası gelişmeler de önemli etken olmuş durumdadır.

Özellikle haziran ayında faiz oranlarında yukarıya doğru bir ivmenin başladığını bunda da cari açığa karşı kredi hacmine yönelik getirilen önlemlerin etkisinin olduğunu söylemeliyiz.

İlk yarıdaki bütçe performansına ilişkin altı çizilmesi gereken bir başka olumlu nokta 25,3 milyar TL. faiz dışı fazla verilerek yıllık hedef neredeyse ikiye katlanmıştır.

Bütçe performansının olumlu seyrinin gelir ayağındaki temel nedeni başlangıçta da belirttiğimiz gibi, 6111 sayılı kanun ile getirilen yeniden yapılanmadan sağlanan ilave gelirlerdir. 2011 yılı bütçe hedefleri belirlenirken bu yasadan gelecek gelirlerin bütçeye dahil edilmediği belirtilmişti. Bu gelirler dışarıda tutulduğunda belki bütçe fazlası verilerek yeni bir rekor kırıldığından bahsedilemeyecekti ancak bu gelirlerin az da olsa bir kısmı yine bütçeye gelir olarak gelebilecekti. Bu nedenle anılan gelirler dışarıda tutulduğunda bütçede ilk yarı gerçekleşmelerin yine de olumlu olduğunu söylemeliyiz.

İlk yarıdaki bütçe performansını değerlendirirken altını çizmemiz gereken bir başka nokta da ithal KDV gerçekleşmesidir. Son üç aydır yaklaşık aynı seviyede 4,3 milyar TL olarak gerçekleşen ithal KDV cari açıktaki yüksek seyrin en önemli göstergesi durumundadır. Gerçi haziran ayı rakamları içerisinde 6111 sayılı yasadan gelen bir bölümün de olduğunu hatırlatmalıyız ama cari açıktaki düşüş trendi bir hayli yavaş seyretmektedir.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 20.07.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.