Yurtdışında Çalışıyorken Ödenen İsteğe Bağlı Sigorta Primleri Geçerli midir? / Şevket Tezel

Soru: 1998-2007 yılları arasında isteğe bağlı sigortalılığım var. Aynı zamanda 1990 yılından beri Almanya'da çalışmaktayım. Yurtdışı borçlanması ile Türkiye'den emekliliğimde bu isteğe bağlı sürelerimden nasıl faydalanabilirim? M.GAZİOĞLU

Cevap: 5510 sayılı Kanuna göre isteğe bağlı sigortalı olanların 4/a sigortalılığı (SSK), 4/b sigortalılığı (Bağ-Kur) veya 4/c sigortalılığı (Emekli Sandığı) kapsamında çalışmaya başlamaları halinde -bir ay içinde 30 günden az kısmi süreli SSK'lı çalışma hali hariç - isteğe bağlı sigortalılık halleri sona ermiş sayılmaktadır. İsteğe bağlı sigortalılıkta 5510 sayılı Kanunla 01.10.2008 tarihinden itibaren ikamet şartı da getirilmiş bulunmaktadır. Yurtdışında olmasına rağmen 01.10.2008 tarihinden önce isteğe bağlı sigortalılığa başlayıp bu tarihten sonra da devam edenler için ikamet şartı aranmayacak ise de sigortalılıkta kesinti ve yeniden başlama halinde bu sigortalılar ile ilk defa isteğe bağlı sigortalılığa başlayacaklar için ikamet şartı aranmaktadır. Ancak isteğe bağlı sigortalılık süresini kesecek sürekli nitelikteki sigortalılık hali derken bu sigortalılığın Türkiye'deki sosyal güvenlik kurum ya da kurumları çerçevesinde geçmiş olması gerekmektedir.

Yargıtay Onuncu Hukuk Dairesinin 2005/6456 Esas ve 2005/10202 Karar sayılı içtihadı“506 Sayılı Yasanın 85. maddesinde belirtilen "Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna" deyimiyle Türkiye'deki sosyal güvenlik kuruluşlarının amaçlandığı, bu durumda gerek sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan ülkelerde, gerekse sözleşme yapılmayan ülkelerde çalışan Türk vatandaşlarının Türkiye'de isteğe bağlı sigortalı olabilecekleri ve bu nedenle yurt dışındaki çalışma ile çakışan isteğe bağlı sigortalılığın geçerli olduğuna ilişkin gerekçesi yerindedir... DavacınınAlmanya'da çalışmaları ile çakışan Türkiye'deki isteğe bağlı sigortalılığı iptal edilmiştir. 506 SK'nın isteğe bağlı sigortalılık koşullarını düzenleyen 85. maddesinde "herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna" deyimiyle kastedilen Türkiye'deki sosyal güvenlik kuruluşlarıdır. Yurt dışındaki çalışmalarla çakışan isteğe bağlı sigortalılıklar geçerlidir. “ hükmü ile yurtdışındaki fiili çalışmaların yurt içinde isteğe bağlı sigortalılıkla çakıştığında isteğe bağlı sigortalılık süresinin iptal edilmesinin hukuka aykırı olacağını ortaya koymaktadır.

Siz de yurtdışındaki çalışma sürelerinizi Türkiye'de borçlanırken isteğe bağlı sürelerinizden de yararlanabilirsiniz. Ancak isteğe bağlı sigortalılığınızı kapattığınız için bundan sonraki süreçte yeniden isteğe bağlı sigortalı olmanız için ikametgahınızı Türkiye'ye taşımanız gerekir.


Soru: 1958 Bulgaristan doğumluyum. Orada 15 yıl çalıştıktan sonra 1989 yılında Türkiye’ye göç ettim. 01.11.1989 tarihinden itibaren sigortalı olarak çalışıyorum. Benim size birkaç sorum olacak yanıtlarsanız sevinirim.

1- Emekli olmam için 5 bin 450 gün prim ödemem gerekiyor. Prim gün sayılarımı tamamladım. Fakat 7 bin gün gerekiyormuş emekli olmam için, yani hem prim gün sayısı olarak hem de yaş olarak 25 yıllık sürenin dolması gerekiyormuş. Bu şartlarda emekli olmam 2014 yılında mı olacak?

2- Yedi yıldır aynı firmada çalışıyorum. 2014 yılı gelmeden önce emeklilik günlerim dolsa bile veya yaşımı beklemeden çalıştığım şirketten emeklilik zamanım geldi diye ayrılıp tazminat alabilir miyim? Veya çalıştığım şirketten nasıl tazminat alıp ayrılabilirim?

3- Şimdi gündeme gelen fon yasasında ise durum nasıl olacak. Ben 7 yıldır aynı firmada çalışıyorum emekli olduğumda da tazminatımı fondan mı alacağım? Rumuz: Muhsin

Cevap:

1.Sigortalılık başlangıcınıza göre emekli olmanız için 5 bin 450 gün, 25 yıllık sigortalılık süresi ve 51 yaş gerekiyor. Yaş ve gün sayınız tamam olduğuna göre 2014 yılında 25 yılı tamamlayıp emekli olabilirsiniz. 7 bin gün prim gerekmiyor, bundan sonra çalışsanız da çalışmasanız da 25 yılı dolduracağınız 2014 yılını beklemeniz gerekiyor. Bulgaristan’daki çalışma ve askerlik sürenizden 3 yılı borçlanırsanız 01.11.2011 tarihinde hemen emekli olmanız da mümkün.

2. Yaştan kısmi emeklilik için 15 yıl ve 3 bin 600 güne sahip olduğunuzdan bu durumu SGK’dan belgeleyip işvereninize vererek kıdem tazminatlı olarak işten ayrılmanız mümkün.

3. Kıdem Tazminatı Fon yasa çalışmaları sonuçlanıp ortaya bir metin çıkmış bulunmadığından net bir şey söylemek mümkün değil. Ancak çıkacak yasanın geriye işlemesi beklenmeyeceğinden yasa çıkıncaya kadar olan süredeki tazminat alacağınızdan işvereniniz sorumlu olmaya devam eder. Çıkacak fon sadece yasalaşma tarihinden sonraki süreleri etkiler.


Soru: 11.04.1964 doğumlu babam 02.03.1984'te askere gitmiş ve 18 ay askerlik yapmış. SSK sigortalılığına 01.09.1985'te başlayıp şu ana kadar 6 bin 300 primi olan babam askerlik süresinin beş ayını da borçlandığına göre bu şartlarla ne zaman emekli olabilir? Ahmet SAN

Cevap: Babanız beş aylık askerlik borçlanmasıyla sigortalılık başlangıcını 24.11.1983-23.05.1985 tarihleri arasına çekerek 48 yaş ve 5 bin 225 gün şartlarına tabi olmuş. Mevcut durumda gün ve 25 yıl şartlarını tamamlamış olan babanız 11.04.2012 tarihinden itibaren emeklilik başvurusunu yapabilir.

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 24.10.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.